Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
ANS | Q and A

Vragen & antwoorden

Deze lijst hieronder wordt geregeld geactualiseerd. Heb je een vraag, maar staat die er niet bij? Mail ons dan op . Onderaan de bladzijde staan enkele video's over de ANS.

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 10 mei 2024.

Hoe verloopt de huidige herziening van de ANS?

Na de eerste editie uit 1984 en de tweede, herziene editie uit 1997, is er in 2015 begonnen met een nieuwe, omvangrijke herziening. Dit herzieningsproject werd gesubsidieerd door de Taalunie en liep tot en met 2020. Vanaf 2021 is deze herziening ondergebracht bij het Instituut voor de Nederlandse Taal in Leiden, met een subsidie van de Taalunie. De verwachting is dat de gehele herziening tot zeker 2027/2028 zal duren. Meer informatie over de aanpak van de herziening vindt u in de uitgebreide inleiding van de ANS.

Welke hoofdstukken zijn inhoudelijk herzien?

De hoofdstukken van de ANS 1997/2002 ('ANS2') worden vanaf 2021 stapsgewijs herzien. Hieronder vindt u een overzicht van de planning voor de komende jaren. De publicatie van de ingeplande hoofdstukken is onder voorbehoud.

Zolang de herziening niet is afgerond staan herziene en niet-herziene hoofdstukken door elkaar. De versie van een hoofdstuk of een tekst binnen een hoofdstuk is te vinden onderaan elke pagina onder 'versiegeschiedenis' en in de rechterkolom (bij grote schermen) of onder het kopje 'versie' bovenaan de tekst (bij kleine schermen). We verwijzen naar herziene hoofdstukken als 'ANS3.0'.

hoofdstuk herzien? publicatiedatum herziening
Over de Algemene Nederlandse Spraakkunst (Inleiding) april 2021
9 De adpositie april 2021
17 De adpositieconstituent april 2021
29 Negatie april 2021
1 Klanken-letters-woorden juli 2021
12 Woordvorming oktober 2022
7 Het telwoord november 2023
11 Het tussenwerpsel juni 2024
18 De werkwoordelijke constituent 2024-2025 (in voorbereiding)
20 De zinsdelen, paragrafen 20.3, 20.6 en 20.7 2024-2025 (in voorbereiding)
21 Woordvolgorde in de zin 2024-2025 (in voorbereiding)
28 Modaliteit en evidentialiteit 2024-2025 (in voorbereiding)
30 Aspectualiteit 2024-2025 (in voorbereiding)
2 Het werkwoord 2024-2025 (in voorbereiding)
6 Het adjectief 2024-2025 (in voorbereiding)
5 Het voornaamwoord 2025 (in voorbereiding)
8 Het bijwoord na 2025 (ingepland)
16 De bijwoordelijke constituent (algemeen) na 2025 (ingepland)
3 Het substantief (nog niet ingepland)
4 Het lidwoord (nog niet ingepland)
10 Het voegwoord (nog niet ingepland)
13 De constituent (algemeen) (nog niet ingepland)
14 De naamwoordelijke constituent (nog niet ingepland)
15 De adjectivische constituent (algemeen) (nog niet ingepland)
19 De zin (algemeen) (nog niet ingepland)
20 De zinsdelen (nog niet ingepland)
22 Actieve en passieve zinnen (nog niet ingepland)
23 Soorten zinnen naar de communicatieve functie (nog niet ingepland)
24 De nevenschikking (algemeen) (nog niet ingepland)
25 Gewone vormen van nevenschikking (nog niet ingepland)
26 Bijzondere vormen van nevenschikking (nog niet ingepland)
27 Samentrekking (nog niet ingepland)

Wat is de relatie tussen deze ANS en de versie op ans.ruhosting.nl?

De ANS die u nu bezoekt is de opvolger van de ANS op ans.ruhosting.nl ('ANS2'). Alle hoofdstukken van deze site zijn gekopieerd naar de nieuwe site. Dit betekent dat beide tekstversies gelijk zijn, op enkele punten na: om technische redenen zijn sommige voorbeeldnummers gewijzigd (het gaat hierbij om voorbeelden van het type a, b, c die werden onderbroken door lopende tekst), en zijn paragrafen aan elkaar geplakt die op de oude site opgesplitst waren.

Op de huidige, nieuwe website zullen de 'oude' ANS2-hoofdstukken de komende jaren worden vervangen door herziene versies. Zolang deze herziening niet is afgerond, staan oude en herziene versies dus door elkaar.

Van elk herzien hoofdstuk blijft de oude (ANS2) versie raadpleegbaar op deze site, als archieffunctie. De link hierheen kunt u vinden onderaan elk artikel onder het kopje 'versiegeschiedenis'.
> Naar het archief

Wat is er gebeurd met de ANS op ans.ruhosting.nl?

De ANS op ans.ruhosting.nl is in het voorjaar van 2023 afgesloten. U kunt deze versie nog wel raadplegen via het archief op deze site. Voor wat te doen met links naar de oude site, zie het punt hieronder.

Als u in een tekst en/of een website verwijst naar artikelen in de oude ANS op ans.ruhosting.nl, dan zult u deze verwijzingen te zijner tijd moeten vervangen. Dit omdat deze site op een gegeven moment zal worden afgesloten. Daarnaast kan het zijn dat u verwijst naar een hoofdstuk dat of paragraaf die reeds is herzien, en is het aan te raden na te kijken of de verwijzing inhoudelijk nog klopt. Verwijzen kan op twee manieren:

  • via het pad: http://ans.ruhosting.nl/e-ans/07/02/01/body.html wordt https://e-ans.ivdnt.org/topics/pad/ans3/07.02.01
  • via id: http://ans.ruhosting.nl/e-ans/07/02/01/body.html wordt https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/ans070201lingtopic. Is een artikel echter onlangs herzien, dan zult u bij deze link niet direct bij de nieuwe versie ervan terechtkomen, maar bij een doorverwijspagina waar u kunt kiezen tussen het oude artikel in het archief, of het herziene hoofdstuk. Herziene artikelen hebben namelijk een ander id gekregen, in dit geval topic-17206037118431205.

Als u wilt verwijzen naar de herziene versie, dan raden wij u aan het desbetreffende artikel te bezoeken om te zien of de link nog bestaat (herziene hoofdstukken hebben niet per se dezelfde structuur als de oude hoofdstukken) en of de informatie al dan niet veranderd is.

Wat is het verschil tussen e-ans.nl, e-ans.be, e-ans.org, ruhosting.nl/e-ans en e-ans.ivdnt.org?

e-ans.nl, e-ans.be en e-ans.org zijn aliassen van de 'oude' ANS2-site ruhosting.nl/e-ans, en verwijzen dus allemaal naar deze locatie. e-ans.ivdnt.org is de nieuwe website, waarop u zich momenteel bevindt. Op het moment dat ruhosting.nl/e-ans zal worden stopgezet, zullen de aliassen e-ans.nl, e-ans.be en e-ans.org gaan verwijzen naar de nieuwe ANS-site.

Wat is er gebeurd met de lijst van aardrijkskundige namen uit ANS2?

De lijst van aardrijkskundige namen en afleidingen daarvan uit ANS2 is niet meer opgenomen in de nieuwe website. Wel kunt u de lijst nog vinden in het archief.

Hoe vind ik wat ik zoek in de ANS?

De ANS biedt diverse zoekmogelijkheden. Allereerst kunt u navigeren via de inhoudsopgave links in het scherm (en bij kleine schermen openklapbaar via het -icoon linksboven). Daarnaast kunt u het zoekveld bovenaan de pagina gebruiken. Wilt u zoeken op een exacte tekst, bijvoorbeeld "aan het", zet dan aanhalingstekens om uw zoekopdracht. Zodra u een zoekopdracht intypt, verschijnen er suggesties in beeld: termen, gevolgd door artikeltitels. U kunt filters toevoegen aan uw zoekopdracht in de pagina met zoekresultaten. Er zijn filters voor het zoeken in specifieke hoofdstukken, maar ook voor het zoeken in termen, titels, voorbeelden en lopende tekst. Ten slotte kunt u ook zoeken via het register en de literatuurlijst.

Hoe verwijs ik naar de ANS of een tekst uit de ANS?

U kunt op verschillende manieren verwijzen:

  • Naar het inleidende artikel over de nieuwe e-ANS: Colleman, T., Caluwe, J. De, Haeseryn, W., Boogaart, R., Landsbergen, F. & Hoorde, J. Van. (2021). Over de Algemene Nederlandse Spraakkunst. Algemene Nederlandse Spraakkunst. https://e-ans.ivdnt.org/over.
  • Naar een artikel of hoofdstuk van de ANS: elk artikel bevat een -icoon. Als u dat aanklikt verschijnt er een venster met daarin de verwijzing naar het artikel in verschillende stijlen. U kunt ook kiezen tussen een url met pad of id. Bij het inleidende artikel van een hoofdstuk kunt u in dit venster ook kiezen voor de verwijzing naar het gehele hoofdstuk.

Als u in uw tekst een hyperlink naar een artikel uit de ANS wilt toevoegen kan dat met het id van het artikel of met de index. Voor artikel 7.2.2.1 is dat bijvoorbeeld:

  • https://e-ans.ivdnt.org/topics/pad/ans3/7.2.2.1
  • https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/topic-19151294393237449

Houd er rekening mee dat de inhoud van https://e-ans.ivdnt.org/topics/pad/ans3/7.2.2.1 bij een herziening kan veranderen. Dit is niet het geval voor https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/topic-19151294393237449.

Kan ik een artikel afdrukken?

U kunt een artikel printen door op het - knop te klikken. U krijgt dan een printervenster van uw browser te zien. Daarin kunt u kiezen of u de tekst wilt printen op papier of als pdf wilt opslaan. Het is niet mogelijk meerdere artikelen tegelijk te printen.

Wat betekenen de 'termen' in de rechterkolom bij sommige teksten?

Taalkundige termen in de tekst zijn gemarkeerd in kleinkapitaal. Alle in een tekst aanwezige termen staan opgesomd in de rechterkolom naast de tekst (bij kleine schermen boven de tekst) en zijn aanklikbaar.

Wat betekenen de 'in BN' enz.-meldingen bij voorbeelden?

Deze labels geven informatie over het gebruik van het voorbeeld:

  • in BN: Deze vorm komt geregeld voor in standaardtalige contexten in het Belgisch Nederlands en kan als deel van de standaardtaal worden beschouwd.
  • in NN: Deze vorm komt geregeld voor in standaardtalige contexten in het Nederlands Nederlands en kan als deel van de standaardtaal worden beschouwd.
  • in SN: Deze vorm komt geregeld voor in standaardtalige contexten in het Surinaams Nederlands en kan als deel van de standaardtaal worden beschouwd.
  • (in BN/NN/SN) informeel: Deze vorm wordt (binnen het Belgisch/Nederlands/Surinaams Nederlands) als informeel beschouwd.
Een uitgebreide toelichting op de gebruikte labeling vindt u in de inleiding.

Als u in een artikel op een voorbeeld klikt, verschijnt er een venster met daarin het voorbeeld in een inputveld. Onder dat inputveld vindt u een lijst met externe bronnen waarin u dat voorbeeld kunt zoeken. De bronnen die getoond worden, zijn afhankelijk van het soort voorbeeld: bij enkele woorden kan er worden gezocht in online woordenboeken, bij affixen kan er worden gezocht in Celex, enz. In het inputveld kunt u het voorbeeld desgewenst wijzigen voordat u zoekt.

Wie hebben er meegewerkt aan de ANS?

In de afgelopen decennia hebben diverse mensen aan de ANS meegewerkt, als redacteur, coördinator, stagiair, meelezer of in een andere rol. In de uitgebreide inleiding vindt u meer informatie en de namen van alle medewerkers aan de voorgaande edities van de ANS, maar ook van de medewerkers aan de huidige herziening. Daarnaast vindt u onderaan het openingsartikel van elk herzien hoofdstuk een overzicht van de medewerkers van het desbetreffende hoofdstuk. Aan deze overzichten voegen we graag de namen toe van Marjolijn van Bennekom en Anouk Twilt (stagiaire), die beiden op het INT aan het herzieningsproject hebben meegewerkt. De geluidsfragmenten van de klanken van het Nederlands zijn ingesproken door Fleurien Drop.



Een korte inleiding over de herziening van de ANS (2021)

Een korte rondleiding door de ANS (2023)