Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.5.3.1.4 Substantief + voltooid deelwoord
Vooral in de taal van techniek, handel en reclame komen samenstellingen met een voltooid deelwoord als tweede deel voor, zoals handgeweven, luchtgekoeld en zonovergoten. De betekenisrelatie tussen het voltooid deelwoord en het voorafgaande substantief is sterk uiteenlopend. Voorbeelden van die relaties zijn:
1doel: bezoekersgeoriënteerd, toekomstgericht
agens: computergestuurd, zonovergoten
middel: kolengestookt, watergekoeld
locatie: boomgerijpt, huisgemaakt
voorzien van: bloedbedekt, sneeuwbedekt
oorzaak: aidsgerelateerd, pijngerelateerd
Een veel gebruikt type is dat met het deelwoord gebonden als tweede deel: partijgebonden, plaatsgebonden, seizoen(s)gebonden, en tijd(s)gebonden. Ook deelwoorden als gebaseerd en gerelateerd worden veel gebruikt in dit type samenstelling:
2beleidsgebaseerd, ICT-gebaseerd, traumagebaseerd
coronagerelateerd, drugsgerelateerd, gebouwgerelateerd
Samenstellingen die met hand of computer beginnen komen veel voor:
Van den Toorn (1984: 408).
3handbeschilderd aardewerk
handgemaakte schoenen
(een) handgeschreven brief
(een) computergeanimeerde film
computergegenereerde beelden
computergestuurde machines
Samenstellingen met huis als eerste deel zijn populair in de horeca: huisgemaakte paté, huisgebakken appeltaart en huisgerookte zalm. Met hand als linkerdeel vinden we ironisch bedoelde samenstellingen als handgeknuffeld (vlees).
Dit ironisch gebruik zien we ook in de woordgroep handgeknuffelde geitenkaas (Bron: NRC 29.05.2021).
Literatuur
Van den Toorn (1984), Van der Sijs (2005: 243, 299).
Verder lezen
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links