27.2.2 Samentrekking bij combinaties van afleidingen
Verder lezen
Zoals uit de regels [3] en [5]
in
[27.2.1] voortvloeit, is samentrekking op woordniveau moeilijk als
de leden van de combinatie afleidingen zijn. Toch is deze samentrekking
soms wel mogelijk. Vaste regels zijn hier niet te geven. Enkele
achtervoegsels die - zij het niet altijd even gemakkelijk - samentrekking
toelaten, zijn:
-achtig -baar -heid
-ling -schap -waarts -zaam
Voorbeelden:
1Is die substantie room- of
geleiachtig?
2Die geleerde bestudeert nu gras- in
plaats van cactusachtigen.
3Die erwtensoep is eerder eet- dan
drinkbaar.
4Het
vliegtuig is nu behalve hoor- ook zichtbaar geworden.
5De psychiater bespeurde bij hem
zowel lui- als domheid.
6Kun je in dit geval lui- van domheid
onderscheiden?
7Er worden tegenwoordig zelfs wel
zes- tot zevenlingen geboren.
8Ze bracht behalve een twee- ook een
drieling ter wereld.
9Jan kent vriend- naast
vijandschappen.
10Jan kent naast vijand- ook
vriendschappen.
11Hij combineerde het voorzitter- met
het penningmeesterschap.
12De padvinders trokken noord- in
plaats van zuidwaarts.
13De padvinders trokken in plaats van
noord- zuidwaarts.
14Ga je liever huis- dan
stadwaarts?
15Hij is altijd waak- en
werkzaam.
16'
Werk-' en 'arbeidzaam' kun je niet door elkaar
gebruiken.
Wanneer de leden afleidingen zijn van samenstellingen, dan hebben ze
dezelfde samentrekkingsmogelijkheden als die samenstellingen
(zie
[27.2.3]). Vergelijk:
17binnen- en
buitenland
18binnen- en
buitenlands.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |