Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.3 De vorming van werkwoorden
Bij de vorming van werkwoorden kan gebruik gemaakt worden van conversie, afleiding en samenstelling. Conversie en afleiding door middel van een voorvoegsel (prefix) zijn productieve processen voor de vorming van werkwoorden. Achtervoegsels (suffixen) spelen daarentegen maar een beperkte rol bij de afleiding van werkwoorden. De vorming van werkwoordelijke samenstellingen is nauwelijks productief.
Als alternatief voor prefigering en samenstelling treedt samenkoppeling op. Bij samenkoppeling gaat het om woordcombinaties van een werkwoord en een ander woord, zoals aanvallen. Deze woordcombinaties kunnen in een zin gesplitst worden, en worden daarom ook wel scheidbaar samengestelde werkwoorden genoemd. De zinnen in (1) illustreren deze mogelijkheid voor de samenkoppeling aanvallen:
1De vijand viel ons onverhoeds aan.
De vijand dacht ons aan te kunnen vallen.
Samenkoppelingen worden in dit hoofdstuk over woordvorming behandeld, hoewel het strikt genomen geen woorden zijn. De twee delen vormen namelijk wel een nauwe syntactische en semantische eenheid. De betekenis is bovendien lang niet altijd voorspelbaar. Zo volgt de betekenis ‘agressie plegen’ niet uit de betekenis van de samenstellende delen aan en vallen van aanvallen. Samenkoppelingen hebben daarom in woordenboeken vaak een eigen ingang. Ook vormen ze soms minimale paren met gelede woorden, zoals het prefixwerkwoord voorkómen naast de samenkoppeling vóórkomen.
Zie Achterzetsels of partikels? in het hoofdstuk over de adpositie voor een discussie over de vraag of op in een zin als Een Mercedes [...] reed het kruispunt op als achterzetsel of als deel van een scheidbaar samengesteld werkwoord opgevat moeten worden.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links