16.2 De bouw van de bijwoordelijke constituent
Verder lezen
1
Het centrale element van een bijwoordelijke constituent is de kern, die
altijd uit een bijwoord bestaat. De kern is noodzakelijk aanwezig. De
begeleidende elementen die bij het bijwoord kunnen optreden, zijn doorgaans
toevoegingen. Deze toevoegingen zijn
weglaatbaar. Vergelijk:
Staat een nadere bepaling voor de kern, zoals vrijwel in
1, dan spreken we van een
voorbepaling. Er komen ook
nabepalingen voor. Een voorbeeld daarvan is genoeg in:
2(Ik zou je) graag
genoeg (willen helpen).
Het is niet duidelijk of er in een bijwoordelijke constituent ook
complementen te onderscheiden zijn.
Vanwege de nauwe relatie met de kern lijken aanvullingen ingeleid door een
voegwoord in gevallen als het volgende hiervoor in aanmerking te komen:
3(We proberen het nu eens) anders
dan daarstraks.
Dat neemt niet weg dat een aanvulling als dan daarstraks
meestal niet noodzakelijk aanwezig is. De vraag of het om een toevoeging of
een complement gaat, is een theoretische kwestie, waar we hier niet nader
op in hoeven te gaan. Net als bij de adjectivische constituent behandelen
we zulke vergelijkende aanvullingen als complementen
(vergelijk
[15.4.4]).
In dit hoofdstuk worden alleen de mogelijkheden tot groepsvorming van
zogenaamde 'echte' bijwoorden
(zie
[8.2]) besproken. Bijwoorden die als een gebruiksklasse van
adjectieven te beschouwen zijn, kunnen de kern van een
adjectivische constituent vormen. De combinatie van zulke
bijwoorden met andere elementen wordt dan ook
in
[15] behandeld. De bijwoordelijke constituent heeft overigens in
verregaande mate analoge opbouwmogelijkheden.
2
De combinatiemogelijkheden met voornaamwoordelijke bijwoorden moeten hier
apart vermeld worden. Aangezien deze bijwoorden opgebouwd worden uit een
voorzetsel en een voornaamwoord of een bijwoord
(zie
[8.7.1]), hebben ze een aantal mogelijkheden tot combinatie met
andere elementen gemeen met voorzetselconstituenten, bijv.
kort
daarna
een week
daarvoor
vijf meter
erachter
Zie voor dergelijke
gevallen
[17].
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |