26.4.1.3 Het eerste lid wordt verantwoord wat de zinsinhoud betreft
Verder lezen
In zinnen als de volgende heeft de causale samenhang geen betrekking op het
eerste lid als uitspraak, maar op de inhoud ervan, op de stand van zaken
die erin verwoord wordt:
1Chamberlain ging naar München,
want hij wilde onderhandelen met de Nazi's.
2Frits was boos, want ze hadden een
andere begrafenisondernemer gekozen.
3Ik kon niet meer fotograferen,
want de lens was gebroken.
De zinnen die volgen op want, geven de verklaring van de stand
van zaken in de vorige zin; ze geven bijvoorbeeld de beweegreden van
Chamberlain om naar München te gaan, de oorzaak van de woede van Frits, of
van het niet meer kunnen fotograferen.
Deze nevenschikkingen kunnen zonder veel bezwaar worden vervangen door
samengestelde zinnen met een omdat -zin (met pauze) als deel:
4Chamberlain ging naar München,
omdat hij wilde onderhandelen met de Nazi's.
5Frits was boos, omdat ze een
andere begrafenisondernemer gekozen hadden.
6Ik kon niet meer fotograferen,
omdat de lens gebroken was.
Dat vervanging van want door omdat (zonder pauze)
betekenisverschil kan veroorzaken, blijkt bijv. uit de volgende negatieve
zinnen:
Zie
hiervoor
[26.4.1.1].
Andere voorbeelden met want zijn:
8Hij blijft thuis, want hij is
ziek.
9Om
drie uur verliet hij het gebouw, want hij had een afspraak met zijn
secretaris.
10De poort wordt pas om negen uur
geopend, want vroeger komt er toch niemand opdagen.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |