Bij de articulatie van de laterale vloeiklank l maakt het voorste deel van de tong een centraal contact met de bovenste tandkasrichel (dus alveolaire plaats van articulatie; zie Figuur 1), terwijl beide zijkanten van de tong laag blijven, zodat de luchtstroom lateraal kan ontsnappen zonder enige ruis. In coda’s heeft l behalve een alveolaire plaats van vernauwing ook nog een secundaire vernauwing achteraan in de mond. In het Belgisch-Nederlands is die secundaire vernauwing velair (bij het zachte gehemelte of velum), in het Nederlands-Nederlands faryngaal (bij de achterwand van de keelholte of farynx). Deze l op het woordeinde wordt ook wel donkere l genoemd en wordt voorgesteld als  l̴.

Collins & Mees (1981: 166-167); Verhoeven (2005).

Figuren 2 en 3 zijn MRI-afbeeldingen van respectievelijk l aan het begin van een woord, namelijk in lied, en van de donkere l in wiel.

In sommige variëteiten van het Nederlands-Nederlands (bijv. in de Randstad) wordt een gespannen middenklinker die gevolgd wordt door een l meer uitgesproken als zijn ongespannen tegenhanger (ofwel laxing); de e in veel wordt bijvoorbeeld meer als ɪ uitgesproken.

Botma et al. (2012).

Bij de uitspraak van de l op het woordeinde (de donkere l) kan de tongpunt verlaagd zijn en kan er enige lipronding zijn, zodat de uitspraak lijkt op een geronde achtervocaal (ɤ) of approximant (w). Het gevolg is bijna-neutralisatie in woordparen als geel - geeuw en Niels - nieuws. Deze zogenaamde l-vocalisatie is kenmerkend voor Randstedelijk Nederlands en lijkt zich verder uit te breiden in de noordelijk Nederlandse standaardtaal.

Zie Mees & Collins (1982), Van Reenen (1986), Botma & Van der Torre (2000), Van Reenen & Jongkind (2000), Smakman (2006: 112).

Tabellen 1 en 2 geven een aantal voorbeeldzinnen met l in verschillende fonologische contexten (aan het begin van een woord, tussen twee klinkers, en aan het woordeinde) voor het Nederlands-Nederlands en Belgisch Nederlands. De bijhorende spectrogrammen en geluidsbestanden worden telkens gegeven.

Collins & Mees (1981), Mees & Collins (1982), Van Reenen (1986), Botma & Van der Torre (2000), Van Reenen & Jongkind (2000), Verhoeven (2005), Smakman (2006), Botma et al. (2012).