29.3 De semantiek van negatie
Negatie in het Nederlands kan verschillende betekenissen of interpretaties
hebben. In het algemeen keert negatie de waarheidswaarde van een zin om:
toevoeging van een ontkenning (zoals
niet of on-
Zie 29.1.2 voor de verschillende mogelijke lezingen van
morfologische ontkenning: het verschil tussen niet-christelijk en onchristelijk en dergelijke.
) aan een ware zin (bijvoorbeeld de mens is
sterfelijk) levert een onware zin op
(de mens is niet sterfelijk
of de mens is onsterfelijk). Is de
oorspronkelijke zin onwaar (de maan is gemaakt van groene
kaas) dan resulteert toevoeging van een
ontkenning in een ware zin (de maan is niet gemaakt van
groene kaas).
Wat
moet ik me hierbij voorstellen, dit is zo abstract. De
betekenisbijdrage van een negatie kan anders zijn, als een negatie wordt
toegevoegd aan een zin zonder waarheidswaarde (vragen, bevelen, verzoeken,
enzovoort). Daarnaast kan ook de manier waarop we negatie uitdrukken, invloed
hebben op de betekenis, zoals niet
iemand versus
niemand en
niet een versus
geen.
Of zoiets zeggen als: we richten ons hier op negatie in
meedelende zinnen; andere typen zinnen komen aan de orde in ... . En je zou
ook nog toe kunnen voegen dat de functie van morfologische ontkenning ook
elders behandeld wordt?
Verder lezen
In onderstaande subparagrafen gaan we dieper in op de relatie tussen negatie en
betekenis:
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
3.0 | Ton van der Wouden | januari 2021 | |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 29,../../data/archief/ans2/e-ans/29/body.html; |