8.6.3.3.i Op de eerste zinsplaats
Verder lezen
Presentatief er op de eerste zinsplaats kan niet worden
weggelaten (afgezien van spreektaalverschijnselen die hier niet behandeld
worden en een vaste uitdrukking als wordt
vervolgd ('van deze tekst verschijnt een vervolg'));
vergelijk:
Het is natuurlijk wel mogelijk dat niet presentatief er, maar
bijv. het onderwerp - indien aanwezig - op de eerste zinsplaats staat,
zoals in 2c
In het algemeen kunnen we stellen dat in de meeste zinnen waar op de eerste
zinsplaats presentatief er mogelijk is, ook het onderwerp op
die plaats kan staan. Het gebruik van de ene of de andere constructie is
afhankelijk van verschillende factoren.
Eén daarvan is de betekenis van het gezegde. In het algemeen geldt dat een
zin zonder presentatief er meer voorkeur heeft naarmate het
gezegde een sterker handelingskarakter vertoont en/of de referent van het
onderwerp een meer actieve rol speelt in het gebeuren. Vergelijk:
De hierboven als 'twijfelachtig' gekwalificeerde zinnen zijn alleen
denkbaar in zeer bepaalde contexten. Zo zou in een commentaar bij een
natuurfilm bijv. kunnen voorkomen:
9 U hebt in de getoonde filmbeelden kunnen zien,
beste kijkers, dat er in de natuur voortdurend een strijd op leven en dood heerst: er werd
een muis het slachtoffer van een roofvogel, er werd een gazelle verscheurd door een leeuw,
er besloop een tijger zijn prooi...
Zie
verder
[21.3.2.1/i2].
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |