10.3.12 Uitbreidende voegwoorden: behalve (dat); laat staan
(dat)
Verder lezen
1
Het voegwoord behalve en de
voegwoordelijke uitdrukking behalve
dat hebben niet alleen beperkende
betekenis
[10.3.11], maar kunnen ook in uitbreidende zin gebruikt worden.
Evenals het beperkende voegwoord verbindt het uitbreidende
behalve uitsluitend constituenten (uit één of meer woorden
bestaande). Voorbeelden zijn:
1Behalve ik
waren er nog tien mensen. (= 'Ik was er én nog tien
mensen')
2Behalve haar
heb ik ook haar man en kinderen gezien. (= 'Haar heb ik gezien én haar man
en kinderen')
3De brieven moeten
behalve duidelijk geadresseerd ook voldoende
gefrankeerd zijn.
4Het weer viel erg tegen:
behalve dat er nogal veel wind was, ging het ook nog
regenen.
5Behalve dat ik
ruzie met mijn buren heb, voel ik me ook nog ziek.
2
De voegwoordelijke uitdrukkingen laat
staan en laat staan
dat verbinden respectievelijk constituenten en
afhankelijke zinnen met een voorafgaande negatieve zin. Laat staan
(dat) is op te vatten als ik laat staan (dat); de
betekenis kan omschreven worden met 'ik spreek (nog) niet (eens) over...',
'om maar niet te spreken van...'. Voorbeelden zijn:
6Hij kent niet eens Engels,
laat staan Frans.
7Over een eventuele huurverhoging
valt nog niets te zeggen, laat staan dat het
percentage daarvan al bekend zou zijn.
8Zijn collega, die veel beter op de
hoogte was, wist er niets van, laat staan hij
zelf.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |