Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
6.2.4.2.1 Gebruik van de stellende trap
De stellende trap is de 'gewone' vorm van het adjectief, waarmee een eigenschap wordt uitgedrukt. In deze paragraaf spitsen we ons toe op het gebruik van de stellende trap in de constructie net zo/even + adjectief + als. De constructie wordt gebruikt bij een vergelijking van twee of meer entiteiten (personen, dieren, dingen) waarbij de eigenschap die het adjectief uitdrukt, in gelijke mate aanwezig is:
1Leerlingen zijn niet anders dan vroeger, ze zijn niet dommer of knapper, ze zijn net zo lief als vroeger.
CHN
2Dat gasveld is bijna even groot als het schiereiland zelf.
CHN
Om de gelijkheid heel exact aan te geven, gebruikt men precies zo + adjectief + als, bijvoorbeeld:
3De maan is vanaf de aarde gezien precies zo groot als de zon.
CHN
Ook ontkenning van de gelijkheid is mogelijk. Men gebruikt dan zo in plaats van net zo of even, dus: niet zo + adjectief + als. Niet kan dan worden voorafgegaan door het woordje lang, zoals in (5):
4Je zit achterin niet zo lekker als voorin.
CHN
5Het ijs is hier lang niet zo dik als in stilstaand water.
CHN
Het is ook mogelijk om met de bovenstaande constructie twee bijzonderheden van een en dezelfde grootheid te vergelijken, zoals in (6), hoewel de constructie in (7) gebruikelijker is.
6Stapel het hout in de vorm van een piramide en zorg ervoor dat die even hoog als breed is.
CHN
7Daarop stapel je duimdikke latjes aanmaakhout. Een goede stapel is even hoog als hij breed is.
CHN
In geijkte vergelijkingen zoals zo wit als sneeuw of zo hard als steen, wordt zo gebruikt in plaats van net zo (8).
Vaak bestaat er naast een dergelijke vergelijking ook een samengesteld adjectief dat hetzelfde uitdrukt, bijv. sneeuwwit, bikkelhard.
Soms kan men zo ook weglaten (9).
8Ze wil graag een kindje hebben met een huid zo wit als sneeuw, met lippen zo rood als bloed en haar zo zwart als het ebbenhout.
CHN
9Het zout is wit als sneeuw; zoutblindheid kan gemakkelijk optreden.
CHN
Naast het gebruik in deze geijkte vergelijkingen gebruikt men ook wel zo in plaats van net zo in andere gevallen, maar dit is minder gebruikelijk:
10Hij schreef de theaterbewerking en ontwierp een decor zo mooi als een bewegend schilderij.
CHN
Verder lezen
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taaladvies
    Dagenta
    Taalportaal
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Kathy Rys november 2024 Een tussentijdse versie van dit hoofdstuk werd van commentaar voorzien door Maaike Beliën, Thomas Haga, Priscilla Heynderickx en Jack Hoeksema. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit hoofdstuk berust bij de redacteur(en).
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 6,../../data/archief/ans2/e-ans/06/body.html;
    Interessante links