14.7.3 Andere soortnaam + eigennaam (persoonsnaam)
Verder lezen
Een tweede produktief combinatietype vormen gevallen als de regering-Dehaene, waarbij een willekeurig substantief gevolgd
wordt door de naam van een of meer personen waaraan de door het substantief
aangeduide instelling, zaak, enz., haar of zijn naam ontleent. De
betekenisverhouding bij dit type kan omschreven worden als 'soortnaam
genoemd naar eigennaam'.
Dit type verschilt van het
onder
[14.7.2] vermelde type doordat hier niet met elk van de beide
substantieven precies dezelfde referent aangeduid kan worden. Het gebruik
van een koppelteken is hier verplicht. Vergelijk:
De naamwoordelijke constituenten die het subject vormen in de zinnen
1a en
1b hebben in een bepaalde situatie
- als een regering met een eerste minister die Dehaene heet op dat gegeven
moment aan de macht is - dezelfde referent. De naamwoordelijke constituent
die het subject is in 1c heeft
echter een andere referent. Een besluit van één persoon hoeft niet een
besluit van een hele regering te zijn.
Voorbeelden van het bedoelde type zijn verder:
2het kabinet-Den
Uyl
3het
bewind-Bouterse
4de
wet-Cooremans
5de
spelling-Siegenbeek
6de gemengde
staatscommissie-Pée-Wesselings
7het rapport-Van
Traa
8de
methode-Paardekooper
In alle tot nog toe gegeven voorbeelden maken de genoemde personen deel uit
van het door het eerste substantief genoemde of zijn ze de auteur van het
genoemde. Dat is niet zo in benamingen als (het) Instituut-A.W. de Groot of in aanduidingen als de bundel-Vanacker ('
bundel met bijdragen voor Vanacker') of de map-Kok ('map
met informatie over Kok'). Het laatste voorbeeld is denkbaar in een
situatie waarin mappen aangelegd worden met informatie over bekende
personen (bijv. op een krantenredactie). Een van die mappen bevat dan alle
verzamelde informatie over een persoon die Kok heet.
Voor samenstellingen die vergelijkbaar zijn met de hier behandelde combinaties, zoals
het Meertens-instituut
,
het Bouterse-bewind
, zie men [12.4.3.1.2].
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |