Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
18.1 Algemene inleiding
Verder lezen
In tegenstelling tot de in de voorgaande hoofdstukken behandelde constituenten komt de werkwoordelijke constituent alleen voor op zinsniveau. Een werkwoordelijke constituent is het geheel van de in een afzonderlijke zin (hoofdzin, (beknopte) bijzin, rompzin; zie [19.2]) aanwezige zinsdelen, met uitzondering van het onderwerp. Het betreft dus het gezegde van een zin, samen met de eventueel daarbij horende voorwerpen en bepalingen (maar zie de Opmerking hieronder). In elk van de volgende voorbeelden bestaat de werkwoordelijke constituent uit alles wat niet tussen haakjes geplaatst is:
1(De kinderen) slapen.
2(Ze) liggen in bed.
3(Mijn neefje) blijft logeren.
4Morgen mag (het zoontje van onze buren) met Jeroentje komen spelen.
5(De politie) heeft de daders gisteravond laat gearresteerd.
6(We) moeten stil zijn (omdat vader) op de bank ligt te slapen.
In het laatste voorbeeld hebben we te maken met een samengestelde zin: in elke deelzin is een werkwoordelijke constituent te onderscheiden (respectievelijk moeten stil zijn en op de bank ligt te slapen). Het onderschikkende voegwoord van de tweede deelzin rekenen wij niet tot de werkwoordelijke constituent. Vandaar dat het eveneens tussen ronde haakjes staat.
Naar de vorm bestaat een werkwoordelijke constituent uit één of meer werkwoordsvormen - deze zijn in de bovenstaande voorbeelden gecursiveerd -, al dan niet vergezeld van één of meer niet-werkwoordelijke elementen.
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Bepalingen die betrekking hebben op de hele zin (zogenaamde zinsbepalingen), zoals de modale bepaling in i, maken geen deel uit van de werkwoordelijke constituent:
iHopelijk komt het ooit nog goed met hem.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links