Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.5 De vorming van adjectieven
Adjectieven kunnen gevormd worden door middel van conversie, afleiding, samenstelling en samenstellende afleiding.
Verder lezen
Conversie
Conversie, de overgang naar een andere woordsoort zonder verandering in klankvorm, is bij de vorming van adjectieven beperkt tot het gebruik van stofnamen (zoals corduroy), tegenwoordige deelwoorden (zoals woedend) en voltooide deelwoorden (zoals gesloten) als adjectieven.
Afleiding
Afleiding van adjectieven kan door prefigering, suffigering en circumfigering. Er zijn een aantal prefixen die gebruikt kunnen worden voor de vorming van adjectieven op basis van adjectieven, zoals oer- in oerlelijk en on- in onaardig. Veel van deze prefixen, zoals oer- en on- worden ook gebruikt bij de vorming van substantieven. De flexibiliteit van deze prefixen hangt samen met het feit ze de woordsoort van het basiswoord handhaven.
Bij suffigering worden ook adjectieven afgeleid van andere woordsoorten dan adjectieven, met name werkwoorden en substantieven, want suffixen zijn woordsoortbepalend. Deze verandering van woordsoort zien we in adjectieven als slaperig, afgeleid van het werkwoord slap(en) en liefdeloos, afgeleid van het substantief liefde.
Bij circumfigering gaat het om afleidingen van het type gespierd en bejaard.
Samenstelling
Samenstelling met een adjectief als hoofd is productief. Voorbeelden zijn ijskoud en zoutarm. Het linkerdeel is doorgaans een ongeleed woord, en het hoofd een inheems adjectief. Ook vinden we onder de gelede adjectieven neoklassieke samenstellingen zoals isomorf, met in dit adjectief als eerste deel het confix iso- en als tweede deel het confix -morf.
Samenstellende afleiding
Een bijzondere categorie vormen woorden als blauwogig en ondergronds, het resultaat van een combinatie van samenstelling en afleiding. Ze worden samenstellende afleidingen genoemd.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links