3.4.1.2 Voorgeplaatste genitief
Verder lezen
Afgezien van vaste uitdrukkingen komt een
voorgeplaatste genitief op -s in de standaardtaal alleen voor
bij eigennamen en bij sommige soortnamen die als aanspreking gebruikt
kunnen worden. De soortnamen kunnen eventueel door een bezittelijk
voornaamwoord, maar niet door andere woorden, voorafgegaan worden.
Voorbeelden:
Henks
fiets,
Vondels drama's,
Amsterdams havens en
grachten,
(mijn) vaders
vergaderwoede,
(jouw) tantes overheerlijke
gebakjes,
dominees doordringende
stem
. Bij namen die al op s eindigen treedt samenval van de beide
s'en op, bijv. Mies'
pop.
Deze voorgeplaatste genitief komt meer in geschreven dan in gesproken taal voor. Tot de
informele taal behoort de constructie met een bezittelijk voornaamwoord zoals
Henk z'n fiets
[5.5.7.3/ii]
(14.4.3.3,
sectie2 ). Verder kan altijd een
van
-bepaling gebruikt worden (de fiets van
Henk).
In formeel-archaïsche taal kan een genitief ook bij andere substantieven dan de bovengenoemde
optreden; er komen vormen op -s en op -en voor. De genitief van het substantief kan voorafgegaan worden door een lidwoord
in de genitief(zie
4.1, sectie 3); de vorm
des
wordt meestal door
's
vervangen. Voorbeelden:
's mans
principes,
's
konings wapenrok,
's mensen
lust is 's mensen leven
. Sommige vaste uitdrukkingen kunnen tot de standaardtaal gerekend worden,
bijv. 's werelds loop;
's lands wijs, 's lands eer.
Incidenteel kan een dergelijke genitief ook in andere als niet-archaïsch te
beschouwen combinaties gebruikt worden, bijv. 's
lands grootste kruidenier...
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |