14.4.4.2 Bijvoeglijke onbepaalde voornaamwoorden
Verder lezen
1
In de eerste positie kunnen ook bijvoeglijke onbepaalde voornaamwoorden
staan die een kwantiteit aanduiden, bijv.:
1elke
fout
2alle
mensen
3sommige
mensen
4wat
vrienden
Wanneer de eerste positie bezet is door zo'n onbepaald voornaamwoord blijft de tweede positie
gewoonlijk leeg. Vergelijk met de zinnen hierboven:
5alle
deze mensenformeel
6sommige deze
mensenuitgesloten
7wat mijn
vriendenuitgesloten
Combinaties als elke mijn en
alle deze in
1 respectievelijk
2 komen alleen in archaïsch
taalgebruik voor.
De onbepaalde voornaamwoorden
genoeg
,
voldoende
en
zat
kunnen behalve in de determinator (bijv. 8, 9 en 10) ook nog optreden als nabepaling bij de kern van een naamwoordelijke constituent.
(Zie in verband hiermee ook [5.9.3.2/viii] en [14.4.4.6/1].)
8genoeg
mensen
9voldoende
drank
10zat
kleren
2
In de eerste positie kan ook alle + een bepaald hoofdtelwoord
staan. In dat geval is de tweede positie gevuld met het lidwoord
de, een aanwijzend voornaamwoord of een bezittelijk
voornaamwoord. Enkele voorbeelden:
11alle tien de
leerlingen
12alle vijf die
boeken
13alle drie
mijn cavia's
Naast de bovengenoemde voorbeelden zijn er ook gevallen waarin
alle in de eerste positie staat en gevolgd wordt door een
bepaald hoofdtelwoord in de vierde positie, bijv.:
14alle tien
leerlingen
15alle vijf
boeken
16alle drie
cavia's
Alle moet hier gezien worden als een samentrekking van
al (in de eerste positie) + de (dat eigenlijk in
de tweede positie moet staan), zodat het hoofdtelwoord in de vierde positie
komt te staan.
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Bij het gebruik van alle + een bepaald hoofdtelwoord in de
eerste positie gevolgd door de in de tweede positie dient
opgemerkt te worden dat er een correlatie lijkt te bestaan tussen het
getal dat het telwoord aangeeft en de acceptabiliteit van de constructie.
Naarmate het getal toeneemt, neemt de acceptabiliteit van de constructie
af. Vergelijk hiervoor de onderstaande voorbeelden: (ia
alle vijf de vragen
ialle
vijfentwintig de vragen
iialle driehonderd
vijfentwintig de vragen.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |