Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
5.3.3.2.ii.2 Het wederkerend voornaamwoord verwijst naar een geïmpliceerd onderwerp
Verder lezen
Een geïmpliceerd onderwerp wordt aanwezig verondersteld in een beknopte bijzin of in een constructie met een infinitief die afhankelijk is van een groepsvormend werkwoord. Als het geïmpliceerd onderwerp identiek is met het getalsonderwerp van de zin, is de verwijzing weer zonder meer duidelijk. Dit kan zowel voorkomen in een zin met een beknopte bijzin 1 als in een zin met een groepsvormend werkwoord (hulpwerkwoord) met infinitief 2:
1Pieter verstond de kunst (om) zich tot het uiterste te verdedigen.zich = Pieter
2Pieter wou zich verdedigen.zich = Pieter
In beide zinnen is Pieter getalsonderwerp (in 1 van verstond, in 2 van wou) én geïmpliceerd onderwerp (van verdedigen).
Een voorbeeld met een ander type beknopte bijzin is:
3Zichzelf bedienend, praatte de oude man honderd uit.zichzelf = de oude man
In 3 is de oude man getalsonderwerp van praatte en geïmpliceerd onderwerp van bedienend.
Zijn getalsonderwerp en geïmpliceerd onderwerp niet identiek, dan geldt als hoofdregel dat het wederkerend voornaamwoord naar het geïmpliceerd onderwerp verwijst. In 4a is Johan getalsonderwerp (van verzocht ) en Pieter geïmpliceerd onderwerp (van verdedigen ); zich kan hier alleen naar Pieter verwijzen. Om naar Johan te verwijzen zou een persoonlijk voornaamwoord gebruikt worden, zoals in voorbeeld 4b
4aJohan verzocht Pieter zich te verdedigen.zich = Pieter
bJohan verzocht Pieter hem te verdedigen.hem = Johan
Andere voorbeelden:
5Hij verbood zijn dienaar zich zo aan te kleden.zich = zijn dienaar
6Hij zag zijn vriend zichzelf pijnigen.zichzelf = zijn vriend
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taaladvies
    Dagenta
    Taalportaal
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links