1.1.3.2.10 De velaire nasaal
ŋ
De ŋ kan als
volgt worden gespecificeerd: [+sonorant, –labiaal, -coronaal, +velair,
+nasaal].
De velaire nasaal
ŋ komt
niet voor in aanzetten. De klank kan voorkomen in
eenvoudige en complexe coda's (zie 1), maar niet na
gespannen klinkers en de
ə.
1bang /bɑŋ/
, eng /ɛŋ/,
stank /stɑŋk/, angst /ɑŋst/
, eng /ɛŋ/,
stank /stɑŋk/, angst /ɑŋst/
Verder lezen
Articulatie
De ŋ is een
stemhebbende velaire
nasaal. De klank wordt gearticuleerd met een afsluiting
tussen de tongrug en het zachte deel van het gehemelte (‘velum’) (zie Figuur 1);
het zachte gehemelte is daarbij ook verlaagd, zodat de luchtstroom vanuit de
longen door de neus kan ontsnappen.
Figuur 1. Schematisch beeld van de mond-keelholte met benamingen van
articulatieplaatsen en bijhorende klassen van medeklinkers in het
Nederlands (Bron: Rietveld & Van Heuven 2016: 76)
Figuur 2 is een MRI-afbeelding van de
ŋ in
bang.
Figuur 2. MRI-afbeelding van de [ŋ] in
bang, uitgesproken
voorafgegaan en gevolgd door de neutrale klinker sjwa (Bron: Rietveld
& Van Heuven 2016: 78)
Akoestische informatie
Tabellen 1 en 2 geven een aantal voorbeeldzinnen met ŋ in verschillende
fonologische contexten (tussen twee klinkers en aan het woordeinde) voor het
Nederlands-Nederlands en Belgisch-Nederlands. De bijhorende spectrogrammen en
geluidsbestanden worden telkens gegeven.
Tabel 1. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voor /ŋ/ in
verschillende fonologische contexten in het Nederlands-Nederlands.
| Woordgroep | Fonologische context | Geluidsbestand | Golfvorm/spectrogram |
| de pijn blijft hangen | intervocalisch | |
 |
| het duurt niet lang | woordfinaal | |
 |
Tabel 2. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voor /ŋ/ in
verschillende fonologische contexten in het Belgisch-Nederlands.
| Woordgroep | Fonologische context | Geluidsbestand | Golfvorm/spectrogram |
| je armen naar beneden hangen | intervocalisch | |
 |
| lang | woordfinaal | |
 |
Literatuur
Collins & Mees (2003).
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 3.0 | Kathy Rys | november 2020 | |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 1,../../data/archief/ans2/e-ans/01/body.html; |