Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
20.10.6 De kwantificerende bepaling
Verder lezen
1
Een kwantificerende bepaling vertoont enige overeenkomst met de bepaling van graad. Ze geeft eveneens antwoord op de vraag 'in welke mate?'. Ze drukt echter niet de intensiteit van iets uit, maar geeft aan of iets (een bepaalde eigenschap, toestand of werking) al dan niet in zijn totaliteit geldt. Net als een bepaling van graad kan een kwantificerende bepaling zowel zinsdeel als zinsdeelstuk zijn. Vergelijk:
1Ik was bijna gevallen.
2De fles is bijna leeg.
Een verschil met de bepaling van graad is, dat de kwantificerende bepaling met absolute adjectieven gecombineerd kan worden (zie [6.2.2.2]). Vergelijk:
3aDie boom is bijna dood.
bDie boom is erg dood.uitgesloten
Zie voor andere voorbeelden [15.3.1.2] en [16.3.1.2].
In combinatie met een telwoord geeft een kwantificerende bepaling aan dat een bepaalde hoeveelheid slechts bij benadering bereikt wordt, bijv.:
4De bouwstaking duurt nu al bijna vier weken.
2
Ter uitdrukking van een kwantificerende bepaling komen alleen bijwoordelijke constituenten, alsmede adjectivische constituenten in bijwoordelijke functie in aanmerking, bijv.:
nauwelijks gedeeltelijk half bijna haast vrijwel praktisch nagenoeg helemaal volledig volstrekt volkomen wat
Voorbeelden:
5We zijn vandaag nauwelijks opgeschoten.
6Het werk is nu praktisch klaar.
7De opgaven zijn als volkomen verouderd te beschouwen.
8Hij was maar wát blij.
Tussen sommige kwantificerende bijwoorden bestaan heel subtiele betekenis- en gebruiksverschillen, die erg moeilijk exact aan te geven zijn. Zo lijken bijna en vrijwel synoniemen van elkaar, maar toch is het eerste niet altijd door het tweede te vervangen. Vergelijk bijv.:
9aWe waren de afspraak bijna vergeten. ('het scheelde niet veel of we waren de afspraak vergeten')
bWe waren de afspraak vrijwel vergeten.uitgesloten
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links