20.10.6 De kwantificerende bepaling
Verder lezen
1
Een
kwantificerende bepaling vertoont enige overeenkomst met de bepaling
van graad. Ze geeft eveneens antwoord op de vraag 'in welke mate?'. Ze
drukt echter niet de intensiteit van iets uit, maar geeft aan of iets (een
bepaalde eigenschap, toestand of werking) al dan niet in zijn totaliteit
geldt. Net als een bepaling van graad kan een kwantificerende bepaling
zowel zinsdeel als zinsdeelstuk zijn. Vergelijk:
1Ik was bijna
gevallen.
2De
fles is bijna leeg.
Een verschil met de bepaling van graad is, dat de kwantificerende bepaling
met absolute adjectieven gecombineerd kan worden
(zie
[6.2.2.2]). Vergelijk:
Zie voor andere
voorbeelden
[15.3.1.2]
en
[16.3.1.2].
In combinatie met een telwoord geeft een kwantificerende bepaling aan dat
een bepaalde hoeveelheid slechts bij benadering bereikt wordt, bijv.:
4De bouwstaking duurt nu al
bijna vier weken.
2
Ter uitdrukking van een kwantificerende bepaling komen alleen
bijwoordelijke constituenten, alsmede adjectivische constituenten in
bijwoordelijke functie in aanmerking, bijv.:
nauwelijks
gedeeltelijk
half
bijna
haast
vrijwel
praktisch
nagenoeg
helemaal
volledig
volstrekt
volkomen
wat
Voorbeelden:
5We zijn vandaag
nauwelijks opgeschoten.
6Het werk is nu
praktisch klaar.
7De opgaven zijn als
volkomen verouderd te
beschouwen.
8Hij was maar
wát blij.
Tussen sommige kwantificerende bijwoorden bestaan heel subtiele betekenis-
en gebruiksverschillen, die erg moeilijk exact aan te geven zijn. Zo lijken
bijna en vrijwel synoniemen van elkaar, maar toch
is het eerste niet altijd door het tweede te vervangen. Vergelijk bijv.:
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |