Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
5.2.5.2.3 Gebruik van hen en hun
Verder lezen
De niet-onderwerpsvormen hen en hun kunnen als volle vormen alleen op personen slaan [5.2.7]; bij verwijzing naar niet-personen kan als beklemtoond voornaamwoord alleen het aanwijzende die gebruikt worden(zie 5.6.3.3/1).
Bij hen en hun wordt in geschreven taal soms een syntactisch onderscheid gemaakt, dat overigens in de praktijk zelden consequent wordt toegepast: hen dient gebruikt te worden als lijdend en oorzakelijk voorwerp en na voorzetsels, hun als meewerkend voorwerp (zonder voorzetsel) en als ondervindend voorwerp. Voorbeelden:
1Ik heb hen gisteren nog gezien.
2Wij zijn hen beu.
3Heb je het aan hen gegeven?
4Heb je het hun gegeven?
5Hij beloofde hun het boek mee te brengen.
6Ik heb hun verzocht op tijd te komen.
7Het lukte hun niet het rapport op tijd af te krijgen.
8Het was hun niet opgevallen dat het huis onbewoond was.
9Het is hun ontgaan dat Veerle zo moeilijk liep.
10Dat optreden verbaasde hun.
11Het zweet brak hun uit.
12De tranen stonden hun in de ogen.
13Het gaat hun niet aan of wij vroeg weggaan.
14Zoiets is hun nog niet overkomen.
Meestal worden hen en hun zonder onderscheid gebruikt, met dien verstande dat hen stilistisch hoger gewaardeerd wordt. Als opschrift op een monument voor oorlogsslachtoffers is bijv. alleen denkbaar:
15Aan hen die vielen.
In gesproken taal komt hun echter vaker voor dan hen, hoewel hen ook in gesproken taal veld wint.
Over het algemeen heerst bij het gebruik van hen en hun bij veel taalgebruikers onzekerheid. Het hierboven geformuleerde syntactische onderscheid kan men toepassen als men naar een strikte norm streeft. We voegen hieraan echter toe dat ook het gebruik van hen in de boven gegeven voorbeeldzinnen bepaald niet als een fout mag worden gezien. Het gebruik bepaalt uiteindelijk de norm, maar dat gebruik is nog niet geconsolideerd, zodat naast elkaar voorkomen Het lukte hun en Het lukte hen, Ik beloofde hun en Ik beloofde hen, enzovoort.
In alle syntactische functies (en eventueel ook verwijzend naar niet-personen) kan in plaats van hen en hun ook de gereduceerde vorm ze gebruikt worden (uiteraard niet in beklemtoonde positie). Deze vorm ze wordt echter stilistisch lager gewaardeerd, vooral in geschreven taal.
Voor ze met vage, algemene referentie: zie [5.2.9].
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links
    hen/hunaan hen/hun