Tegenwoordige deelwoorden - wel te onderscheiden van adjectieven die in vorm met tegenwoordige deelwoorden overeenkomen, zoals razend , blijvend ; vergelijk [6.2.3] - kunnen meestal niet als naamwoordelijk deel gebruikt worden. Naast het spelende kind is bijv. niet mogelijk het kind is spelend , naast de vertrekkende trein niet de trein is vertrekkend .

In een beperkt aantal gevallen komen tegenwoordige deelwoorden, al dan niet vergezeld van een nadere bepaling, wel als naamwoordelijk deel voor. Ze hebben dan meestal de vorm op -e. De betekenis is duratief of soms inchoatief.

Tot de vaste uitdrukkingen kunnen gerekend worden:

doende gaande hangende en stervende

met een koppelwerkwoord (meestal zijn), bijv.:

Andere combinaties behoren tot formeel of formeel-archaïsch (zie 7 en 8) taalgebruik: