18.5.2.4.iii Vaste verbindingen
Verder lezen
Een aantal werkwoorden komen voor in min of meer vaste verbindingen, dat
wil hier zeggen dat ze gecombineerd kunnen worden met één bepaald deelwoord
ofwel met een beperkt aantal deelwoorden met verwante betekenis. Het
betreft onder andere: (ergens) begraven liggen;
(iemand iets) betaald zetten; (zich) gevangen geven, (zich) gewonnen/verloren geven;
geschreven staan, beschreven staan,
vermeld staan, opgetekend staan,
genoteerd staan; gespaard blijven (voor),
verschoond blijven (van); (zich) gesteld zien (voor); opgescheept zitten (met),
geplaagd zitten (met). Voorbeelden:
1Hij vreest dat ze hem z'n
verraad vroeg of laat betaald
zetten.
2Ze wist niet dat haar man op een
naburig kerkhof begraven lag.
3Ik geloof dat dit nergens
genoteerd staat.
4Ik hoop dat we voor zo'n ramp
gespaard blijven.
5Moeder vond het helemaal niet
leuk dat ze met die lastposten opgescheept
zat.
Voor deze gevallen geldt, dat de normale volgorde in de werkwoordelijke
eindgroep die is waarbij het deelwoord aan het begin daarvan staat.
Plaatsing aan het eind is niet geheel onmogelijk
(zie
[18.5.7.3/ii]), maar is altijd minder gebruikelijk en soms
uitgesloten. Vergelijk met de zinnen hierboven:
6Hij
vreest dat ze hem z'n verraad vroeg of laat zetten
betaald.uitgesloten
7Ik geloof dat dit nergens
staat genoteerd.
8Ik
hoop dat we voor zo'n ramp blijven
gespaard.twijfelachtig
9Moeder vond het helemaal niet
leuk dat ze met die lastposten zat
opgescheept.
10Weet u
waar Piet Hein ligt begraven?twijfelachtig
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |