Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.4.2.2.7.6 De achtervoegsels -ij en -erij
Het beklemtoonde, niet productieve achtervoegsel, of suffix, -ij ɛi komt voor in een aantal substantieven zoals
1dwingelandij, heerschappij, kledij, voogdij
Van deze substantieven kan kledij als een zaaknaam beschouwd worden, de andere zijn eerder abstracta. Dit suffix kent ook enkele vormvarianten, zoals geïllustreerd in:
2a-dij: makelaar-dij
b-elij: mak-elij
c-(e)nij: lekker-nij, woest-enij
d-ernij: raz-ernij, sla-vernij
Zaaknamen als snuisterij en specerij gaan ook uit op -ij, maar er is voor deze woorden geen basiswoord aan te wijzen.
Het suffix -erij wordt bij zaaknamen vooral gebruikt om namen voor bedrijven of instellingen af te leiden van substantieven.
3bloemisterij, drogisterij, raffinaderij
Daarnaast wordt dit suffix ook gebruikt achter werkwoorden en substantieven om handelingen en gedragingen zoals pesterij en hekserij te benoemen.
Bij de vorming van deze afleidingen treedt na een stam op l, n, r voor het achtervoegsel een d op: boerderij, grossierderij. Na een werkwoordstam op -el verschijnt -arij.
Heel wat van de zaaknamen op -erij kunnen beschouwd worden als afleidingen van een werkwoord of als afleidingen met het suffix -ij van een persoonsnaam op -er. Dit geldt bijvoorbeeld voor:
4bakkerij, brouwerij, kaasmakerij, slijterij, sloperij, varkenshouderij, zetterij
Zo kan bakkerij beschouwd worden als een afleiding van het werkwoord bakken door middel van het suffix -erij, of als een afleiding van bakker met behulp van het suffix -ij.
Naast woorden op -erij zijn er ook woorden op het aan het Frans ontleende suffix -erie (waarvan -erij de Nederlandse vorm is), zoals baderie, condomerie en croissanterie.
Literatuur
Hüning (1999).
Verder lezen
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links