20.1.3.3.4 Een naamwoordelijke constituent met een voornaamwoord als kern
Verder lezen
Alleen zelfstandige voornaamwoorden kunnen als (kern van een
naamwoordelijke constituent met de functie van) naamwoordelijk deel
optreden. Hieronder volgen enkele voorbeelden met voornaamwoorden uit de in
aanmerking komende categorieën:
-
persoonlijke voornaamwoorden:1(Bij het bekijken van een foto: ) De middelste op de voorste rij ben jij, het meisje rechts daarvan is zij van hiernaast en die stoere binken, dat zijn jullie.2A: (Wie is daar?) B: Ik ben het.3Als ik jou was, deed ik het.4A: (Is dat Jan?) B: Ja, het is 'm!Voor het gebruik van de onderwerps- of niet-onderwerpsvormen: zie [5.2.6].Voor de congruentie van naamwoordelijk deel en persoonsvorm: zie(20.2.3.1.i, sectie 2).
-
wederkerende voornaamwoorden met -zelf:5Hij is zichzelf niet meer.6Wees uzelf, zei ik tot iemand, maar hij kon niet, hij was niemand.
-
zelfstandige bezittelijke voornaamwoorden met een bepaald lidwoord:7Deze tas is de mijne.8Dit boek is het zijne.Deze mogelijkheid komt vooral in geschreven taal voor. Vergelijk met de voorbeelden 8 en 9 verderop.OpmerkingVerdiepingOpmerkingIn formeel-archaïsch en (met name in België) in regionaal taalgebruik kan ook een (bijvoeglijk) bezittelijk voornaamwoord als naamwoordelijk deel voorkomen (het is dan dus zelfstandig gebruikt), bijv.:iHet land is ons!formeel,regionaaliiDat is mijn., --
-
het aanwijzende voornaamwoord dat:9Rijk? Dat is hij zeker niet.10Je bent nog niet te dik, maar dat word je wel, als je zo doorgaat.
-
vragende voornaamwoorden:11Wie is deze meneer?12Wat wil jij later worden?13Wat zijn de kenmerken van de verbrandingsmotor?
-
betrekkelijke voornaamwoorden:14(De vrolijke prater) die hij vroeger was, (herkenden we niet meer in deze sombere zwijger.)15(Of dit boek inderdaad het standaardwerk is) dat het wil zijn, (zal de toekomst leren.)
-
onbepaalde voornaamwoorden:16Het was iemand van de directie.17Dat is me ook wat moois!18Het diner schijnt iets heel exclusiefs te worden.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |