24.4.4 Bijzondere vormen van nevenschikking
Verder lezen
1
Er zijn verschillende vormen van nevenschikking.
In
[24.4.1] is onderscheid gemaakt tussen distributieve en collectieve
nevenschikkingen. Een van de verschillen tussen deze twee vormen van
nevenschikking is dat de eerste wel en de tweede geen samentrekking toelaat.
Zo is de nevenschikking van woorden in
1a (een distributieve
nevenschikking die we 'gewone aaneenschakeling' noemen;
zie
[25.1.1.2]) samen te trekken tot
1b, maar die in
2a (een collectieve nevenschikking
die 'additieve aaneenschakeling' genoemd wordt;
zie
[26.1.1.4]) niet tot 2b:
Maar ook in nevenschikkingen die niet als collectief te interpreteren zijn,
is samentrekking soms onmogelijk. Zo is de nevenschikking van zinnen in
3a (een 'rangschikkende
aaneenschakeling met en;
zie
[25.1.1.5]) samen te trekken tot
3b, en die in
4a (een
'distantiërende tegenstelling' met
maar;
zie
[25.6.1.3]) tot 4b, maar die
in 5a (met want;
zie
[26.4.1.3]) niet tot 5b:
Omdat het kunnen voorkomen van samentrekking in nevenschikkingen als regel,
en het tegendeel als uitzondering beschouwd kan worden, noemen we de vormen
van nevenschikking die geen samentrekking toelaten, 'bijzondere vormen van
nevenschikking'.
2
Ook in de zogenaamde
balansschikking
(zie
[26.7]) is geen samentrekking mogelijk. Zo is
6b naast
6a niet mogelijk; wel
7b naast
7a en
8b naast
8a:
Er zijn argumenten om de balansschikking als een vorm van onderschikking te
beschouwen, of als een tussenvorm tussen onder- en nevenschikking. In dit
boek rekenen we de balansschikking tot de nevenschikking; om de zojuist
genoemde reden tot de bijzondere vormen daarvan.De bijzondere vormen van
nevenschikking worden behandeld
in
[26]; de gewone vormen van nevenschikking
in
[25].
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |