27.5.2.2.ii.4 Weglating van het hele gezegde
Verder lezen
In overeenstemming met de in(27.5.1, regel [4]), gegeven algemene regel dat er voorwaarts alleen
(combinaties van) zinsdelen kunnen worden samengetrokken - afgezien van de persoonsvorm -
moeten gemeenschappelijke werkwoordelijke gezegdes die uit meer dan alleen een persoonsvorm
bestaan, in hun geheel worden samengetrokken. Vergelijk:
Andere voorbeelden:
2Hij hoorde
de rietstengels ruisen en zij (-) de zee
(-).
3In
Sneek zijn de inleidingen
gehouden en in Langweer (-) de discussies
(-).
4Wie
wil Janus uitnodigen en wie (-) Marie
(-)?
5François
liet zijn vrouw de kelder
schoonmaken en Bernard (-) zijn dochter de zolder
(-).
6Hij
zal een gedicht proberen te
schrijven en zij (-) een roman (-) (-).
7Berta wil
strips gaan lezen en haar zusje (-) religieuze
publikaties (-) (-).
Gezegdes met slechts ten dele gemeenschappelijke werkwoordelijke
aanvullingen kunnen niet worden samengetrokken:
8Lut
heeft zitten lezen en Walter (-) (-)
drinken.uitgesloten
Bij naamwoordelijke gezegdes kan het hele gezegde worden weggelaten, maar
ook alleen het (hele) werkwoordelijke deel. Het laatste komt bijv. voor in:
9Ik was
gisteren ziek en jij (-) eergisteren afwezig.
10Hun zoon
is trambestuurder geworden en hun dochter (-)
hoogleraar (-).
Het naamwoordelijk gezegde wordt in zijn geheel weggelaten in bijv.:
11Ik was
gisteren ziek en jij (-) eergisteren
(-).
12Hun zoon is
trambestuurder geworden en hun dochter (-) ook (-)
(-).
Bij weglating van het naamwoordelijk deel wordt ook het hele werkwoordelijk
deel weggelaten, bijv.:
13Ik ben
gisteren ziek geweest en jij (-) eergisteren (-)
(-).
14Het zwembad
zal vandaag al om 4 uur gesloten
zijn en (-) morgen om 3 uur (-) (-).
Het feit dat gemeenschappelijke persoonsvormen altijd samengetrokken kunnen
worden, maakt samentrekkingen als de volgende mogelijk, waarin van de
gezegdes alles resteert wat geen persoonsvorm is:
15Moeder is
gaan zitten en vader (-) blijven staan.
16Jan had
zakenman moeten worden en Piet (-) ambtenaar moeten
blijven.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |