In beknopte bijzinnen wordt zoals gezegd het onderwerp niet uitgedrukt. Er is echter wel impliciet een onderwerp aanwezig; men zegt dan ook dat de beknopte bijzin een verzwegen of geïmpliceerd onderwerp heeft (deze term heeft dezelfde inhoud als bij een infinitief als werkwoordelijke aanvulling in een werkwoordgroep; zie [18.5.4.1/i]). We bespreken hier eerst beknopte bijzinnen met zinsdeelfunctie; beknopte bijzinnen als zinsdeelstuk komen onder 4 aan de orde.

Beknopte bijzinnen die zinsdeel zijn, moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen wat het geïmpliceerd onderwerp betreft. In het algemeen moet het geïmpliceerd onderwerp van een beknopte bijzin identiek zijn hetzij met het onderwerp hetzij met het indirect object van de zin waar de bijzin rechtstreeks van afhankelijk is (dus de zin op het eerstvolgende hogere niveau; zie [19.2.3]). Er zijn echter ook gevallen mogelijk waarbij het geïmpliceerd onderwerp van de beknopte bijzin identiek is met het lijdend voorwerp van de hogere zin. Hieronder volgen enkele voorbeelden van beknopte bijzinnen (de (b) -zinnen), met voor de duidelijkheid de corresponderende volledige bijzinnen erboven (de (a) -zinnen). In de (a) -zinnen zijn het onderwerp, het indirect object of het lijdend voorwerp van de hogere zin en het onderwerp van de bijzin gecursiveerd; aangenomen moet worden dat deze zinsdelen telkens dezelfde personen in de werkelijkheid aanduiden. (De 'hogere' zin is in de voorbeelden 2 en volgende de hoofdzin, maar in 1 de bijzin die zich één niveau hoger bevindt dan de bijzin waarom het hier gaat.)

Bij dit laatste soort gevallen gaat het meestal om lijdende voorwerpen bij een gezegde dat betekenisverwantschap vertoont met een gezegde dat een meewerkend voorwerp bij zich krijgt (vergelijk [20.4.2]), zie de voorbeelden 11 en 12. Kenmerkend is voorts dat de bijzin de functie van voorzetselvoorwerp heeft.

Een voorbeeld van een andersoortig geval is de volgende zin:

Ook hier komt het geïmpliceerd onderwerp van de beknopte bijzin overeen met het lijdend voorwerp van de hoofdzin (haar). Een bijzonderheid is echter dat haar zelf geïmpliceerd onderwerp is van naar beneden komen (zie [18.5.4.8/1]).

Uit een vergelijking van de voorbeelden 2b en 7b moge blijken dat weglating van het hulpwerkwoord een beknopte bijzin kan opleveren waarbij meer dan één interpretatie mogelijk is: in dezelfde context als 2a betekent de bijzin van 2b ook zonder zullen dat 'moeder van plan is vroeg thuis te komen', in het geval van 7b, in een andere context, is de betekenis dat 'wij vroeg thuis moeten komen'.

Andere gevallen die verschillende interpretaties van de beknopte bijzin toelaten, zijn:

Naargelang van de context kan de beknopte bijzin in 14 zowel betekenen dat Frank en Marinel allebei verhuizen als dat één van beiden verhuist (al ligt in het laatste geval de interpretatie dat Frank verhuist, wellicht het meest voor de hand). Ten aanzien van 15 bestaan vergelijkbare interpretatiemogelijkheden, maar de interpretatie waarbij alleen Jaap wacht lijkt hier de meest voor de hand liggende. Toevoeging in de bijzin van allebei daarentegen zou de interpretatie dat zowel Jaap als Maarten wachten, dwingend maken. Een bijzonderheid van 15 in deze laatste interpretatie is dat het geïmpliceerd onderwerp met een ander dan de hierboven al genoemde zinsdelen overeenkomt (de bepaling met Maarten).

Het zinsdeel uit de hogere zin waarmee het geïmpliceerd onderwerp van de bijzin overeenkomt, kan zelf ook geïmpliceerd zijn, dat wil zeggen dat het niet aanwezig is maar uit context en/of situatie kan worden aangevuld. Zo zijn in plaats van 6b en 8b ook 16 en 17 mogelijk, zonder indirect object:

Een ander voorbeeld:

In vergelijking met 18a en 18b kan de keuze voor 18c, waarin elke verwijzing naar de ik-persoon ontbreekt, een uiting van beleefdheid zijn. Een zin als 18c kan echter net als een zin als 17 ook opgevat worden als een algemene uitspraak, waarbij als geïmpliceerd indirect object van de hoofdzin 'iemand' of 'een mens' aangenomen kan worden ('Het is voor iemand geen pretje...', 'De eerlijkheid gebiedt een mens te zeggen...'). Het geïmpliceerd onderwerp van de beknopte bijzin kan derhalve omschreven worden met een voornaamwoord met vage, algemene referentie (men en equivalenten), bijv.: 'Het is geen pretje als men/je hier moet wonen'.

Andere voorbeelden van algemene uitspraken waarin beknopte bijzinnen voorkomen, zijn:

De beknopte bijzinnen fungeren hier als eigenlijk onderwerp (na het voorlopige onderwerp het). Het geïmpliceerd onderwerp van de beknopte bijzin is ook hier 'men'.

Een aparte groep vormen beknopte bijzinnen als de volgende, die het karakter van een vaste uitdrukking hebben. Ze zijn meestal te omschrijven als als-zinnen met het onderwerp men. Voorbeelden:

In deze gevallen is identiteit tussen het geïmpliceerde onderwerp en het onderwerp of het indirect object van de hogere zin niet nodig: de beknopte bijzin staat hier immers niet in een directe betekenisrelatie tot die hogere zin, maar hoort veeleer bij een niet-uitgedrukte zin, bijv. in 24: om het zacht uit te drukken kan men zeggen: (...).

Afgezien van vaste uitdrukkingen zoals vermeld onder 2 zijn beknopte bijzinnen waarin het geïmpliceerd onderwerp niet identiek is met het onderwerp, het indirect object of het lijdend voorwerp van de zin waarvan ze afhangen, in strijd met de regels. Voorbeelden:

Zijn zinnen als de bovenstaande vanwege het onbedoelde komische effect duidelijk niet aanvaardbaar, in andere gevallen is het moeilijker een oordeel te vellen. Zo is een passieve zin als 30, met een doelaanduidende beknopte bijzin met om te + infinitief, in tegenstelling tot 27 beslist acceptabel:

Vooral als de inbeddende zin gemakkelijk zodanig te veranderen is dat er een persoonlijk voornaamwoord van de eerste persoon als onderwerp verschijnt, dat tevens als geïmpliceerd onderwerp van de beknopte bijzin kan dienen, of als het algemeen verwijzende men als onderwerp kan fungeren (vergelijk de voorbeelden onder 2), bestaan er weinig bezwaren tegen de bedoelde constructie. Zin 31 is misschien een grensgeval:

Zinnen als 32 en volgende zijn echter net als 30 voor de meeste taalgebruikers zeker aanvaardbaar:

Ook in beknopte bijzinnen die geen zinsdeel, maar zinsdeelstuk zijn, moet een geïmpliceerd onderwerp aangenomen worden. Dat geïmpliceerd onderwerp kan identiek zijn met een ander zinsdeel uit de inbeddende zin (zoals in 35b en 36b), ofwel overeenkomen met een ander element uit dezelfde (naamwoordelijke) constituent waar de beknopte bijzin deel van uitmaakt (anders gezegd: een ander stuk van het zinsdeel waarin de beknopte bijzin zinsdeelstuk is). Voorbeelden zijn:

In 37b is het geïmpliceerd onderwerp van de beknopte bijzin identiek met de persoon die genoemd wordt in de determinerende genitief (Jans) dan wel in de voorzetselconstituent (van Jan) bij de kern van de naamwoordelijke constituent. In 38b is het geïmpliceerd onderwerp van de beknopte bijzin identiek met de persoon waar het bezittelijk voornaamwoord mijn naar verwijst.

In andere gevallen moet het algemeen en vaag refererende voornaamwoord men (of een equivalent) als geïmpliceerd onderwerp beschouwd worden (vergelijk de gevallen onder 2). Dit doet zich voor bij beknopte bijzinnen die deel zijn van een naamwoordelijke of een adjectivische constituent, zoals:

Voor meer voorbeelden van beknopte bijzinnen als zinsdeelstuk zij hier verwezen naar [14.5.3.8/i-ii], [14.6.3.1], [15.3.4], [15.4.3] en [16.3.3].