27.5.2.2.ii.1 Weglating van het eerste zinsdeel
Verder lezen
Als twee zinnen het eerste zinsdeel gemeen hebben, is samentrekking
mogelijk als het eerste zinsdeel niet er is:
1
Er zijn vijftien kinderen vertrokken en (-) zullen slechts tien
kinderen terugkeren.uitgesloten
Het eerste zinsdeel kan velerlei functies vervullen. Enkele voorbeelden:
-
onderwerp:2Ik stond op en (-) liep naar de deur.3Hun letterkundige studie was Vondelstudie en (-) kwam een Vondelbezetenheid nabij.4Wie van de drie nam het felst deel aan de Vlaamse strijd en (-) ijverde vlak na de oorlog voor de verbroedering der mensen?
-
meewerkend voorwerp:5Aan Cees gaf jij een boek en (-) gaf ik een tuinstoel.
-
lijdend voorwerp:6Fred heb ik niet gezien en (-) wil ik ook niet meer zien.
-
bijwoordelijke bepaling of bepaling van gesteldheid:7Toen ontspande zich zijn lichaam en (-) haalde hij diep adem.8Al zingend vouwden de mannen hun gebedskleren op en (-) trokken de vrouwen hun mantels aan.9Terwijl ik naar watten liep te zoeken, sloegen alle stoppen door en (-) werd het nacht in huis.Vooral bij zinnen uit de laatste groep dient erop gelet te worden dat het tweede lid (en eventuele volgende leden) met het eerste zinsdeel uit het eerste lid vervolledigd moet(en) kunnen worden zonder dat de betekenis geweld wordt aangedaan, anders is er geen samentrekking mogelijk en is inversie ongeoorloofd. Vergelijk met 9:10Terwijl ik naar watten liep te zoeken, sloegen alle stoppen door en (-) kon ik dus niet meer zoeken. uitgeslotenIn 10 impliceert de inversie in het tweede lid (kon ik) dat er samentrekking heeft plaatsgevonden en de niet samengetrokken zin na en dus zou luiden: terwijl ik naar watten liep te zoeken, kon ik dus niet meer zoeken.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |