Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
2.4.8.4.iii Werking, referentiepunt en spreekmoment vallen (gedeeltelijk) samen
Verder lezen
1
De zin bevat een bepaling van duur die betekent 'altijd' of 'gedurende de hele periode die in de context en/of situatie relevant is'. In dit geval kunnen perfectum en presens gebruikt worden. Het perfectum is verplicht bij altijd of nooit. Voorbeelden (voor alle onder iii vermelde zinnen wordt uiteraard aangenomen dat de uitgedrukte werking op het spreekmoment nog voortduurt):
1We hebben altijd in deze flat gewoond en zijn nog nooit verhuisd.
2Voorzover ik weet heeft dit beeld hier altijd gestaan.
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Bij een zin als:
iWe wonen altijd in deze flat, als we met verlof in Nederland zijn.
hebben we te maken met een herhaalde werking; zie(2.4.8.3/i, sectie 2), [c].
Bij andere bepalingen van duur met bovengenoemde betekenis is het perfectum altijd mogelijk. Het presens kan in ieder geval gebruikt worden als de duurbepaling nader bepaald wordt door het bijwoord al; in andere gevallen soms moeilijk. Voorbeelden:
3aHans heeft zijn hele leven bij dezelfde baas gewerkt.
bHans werkt zijn hele leven al bij dezelfde baas.
cHans werkt zijn hele leven bij dezelfde baas.twijfelachtig
4aIk ben de hele tijd hier in de kamer geweest en ik heb niets gehoord.
bIk ben de hele tijd al hier in de kamer en ik heb niets gehoord.
cIk ben de hele tijd hier in de kamer en ik heb niets gehoord.twijfelachtig
5aDat beeld heeft hier van het begin af gestaan.
bDat beeld staat hier al van het begin af.
cDat beeld staat hier van het begin af.
2
De zin bevat een bepaling van duur die een in principe beperkte tijdsruimte aanduidt. Het presens is hier de normale werkwoordstijd. Voorbeelden:
6Hij ligt sinds vorige week zondag in het ziekenhuis.
7We staan nu al twee weken op deze camping.
Het perfectum kan alleen gebruikt worden in contexten en/of situaties waarin het einde van de werking een rol speelt: doordat het in zicht is, eraan gedacht wordt, enz. Voorbeelden:
8A: (Leo komt morgen gelukkig weer thuis.) B: (Weer thuis? Is hij dan niet thuis?) A: Hij heeft sinds vorige week zondag in het ziekenhuis gelegen.vergelijk 6
9We hebben nu al twee weken op deze camping gestaan, (ik wil nu wel eens ergens anders heen).vergelijk 7
3
De zin bevat geen bepaling van duur. In dit geval is alleen het presens mogelijk.
10Mijn broer werkt in de meubelbranche.
11We logeren in hotel Bristol. Hartelijke groeten, Kees.
Een zin als:
12Mijn broer heeft in de meubelbranche gewerkt.vergelijk 10
kan alleen betekenen dat de broer op het moment van spreken niet meer (in die bedrijfstak) werkt.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links