Door middel van het voorvoegsel ge- kunnen substantieven afgeleid worden van werkwoorden met als betekenis ‘het voortdurende gebeuren’, waarbij de aard van het gebeuren door het basiswerkwoord wordt genoemd. Het procedé is productief. De zo gevormde substantieven, alle het-woorden, hebben soms een wat pejoratieve bijklank. Voorbeelden van dit type afleiding zijn:

Bron: De Haas & Trommelen (1993), Hüning (2010). NB. Sommige taalgebruikers verwerpen ge-woorden afgeleid van prefix- en partikelwerkwoorden zoals geverkoop en genapraat.

De woorden gecompromis en gemobiel laten zien dat aanhechting van het voorvoegsel ge- wordt gecombineerd met conversie van substantieven tot werkwoord.

Zie Hüning (2010: 60).

Dergelijke afleidingen worden in hun productiviteit beperkt door de betekenis van het basiswerkwoord: de afleiding met ge- komt vooral voor bij werkwoorden die een bewuste handeling uitdrukken (gefluit, gestoei, gevloek), handelingen die onbewust plaatsvinden, maar waarbij toch een zekere persoonlijke verantwoordelijkheid in het spel is (gesnurk, gestotter) en werkingen die een zintuiglijke waarneembaarheid impliceren (geklater, geflikker, geruis). Als het gebeuren uitgedrukt door het basiswerkwoord telisch is, krijgen we een iteratieve interpretatie. Zo betekent geblaf ‘herhaaldelijk blaffen’, omdat het werkwoord blaffen telisch is, en alleen de herhaling van de handeling het gebeuren een zekere duur kan geven.

Een beperking op de productiviteit doet zich voor bij werkwoorden die met een onbeklemtoond voorvoegsel beginnen, zoals bedriegen, gedogen, ontvangen, versieren en bij samenkoppelingen. Hiervan worden niet zo gauw afleidingen met ge- gevormd, maar uitgesloten is dat niet. Substantieven als gebewapen, geontvoer en geversier komen voor.

Zie Mackenzie (1985).

Bij dit type werkwoorden hebben andere vormen van nominalisatie de voorkeur.

Bij een paar deverbale ge-substantieven zien we tegelijkertijd ook klinkerwisseling optreden, zoals in gedrang bij het werkwoord dringen. Bij geschrift, van het werkwoord schrijven, is er sprake van klinkerwisseling en toevoeging van het suffix -t. Dit geldt ook voor gezicht bij het werkwoord zien.

Sommige van deze ge-substantieven hebben andere betekenissen. Zo betekent geschenk primair ‘cadeau’, en gehoor ‘hoorzintuig’ of ‘publiek’. Zulke niet-handelingsbetekenissen zien we ook in de volgende woorden:

Daarnaast kan soms wel de gebeurtenis- of handelingsbetekenis productief gevormd worden, zoals in Hou nu maar op met dat voortdurend gebak van je!

Voor heel wat substantieven met het voorvoegsel ge- kan geen basiswoord worden aangewezen, zoals:

Bij sommige woorden, zoals gerei en gespuis, is er sprake van een historisch collectief prefix ge-. De aanwezigheid van het prefix ge- maakt hun genus wel voorspelbaar: het zijn het-woorden.