Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.4.2.2.7 De vorming van zaaknamen
In het Nederlands zijn een aantal achtervoegsels, of suffixen, beschikbaar voor de vorming van zaaknamen, dat wil zeggen, substantieven die gebruikt worden om een object te benoemen. De meeste van deze suffixen worden ook gebruikt voor de vorming van andere semantische categorieën zoals persoonsnamen, inwonersnamen, verzamelnamen en abstracta.
Verder lezen
Overzicht
Tabel (1) hieronder geeft een voorbeeld van elk suffix dat gebruikt kan worden voor de vorming van een zaaknaam:
Tabel 1. De vorming van zaaknamen
basiswoord woordsoort basiswoord zaaknaam
gieten werkwoord (de) giet-er
schakelen werkwoord (de) schakel-aar
transformeren werkwoord (de) transform-ator
hertog substantief (het) hertog-dom
heilig adjectief (het) heilig-dom
eikel substantief (de) eikel-aar
pruim substantief (de) pruim-elaar
abt substantief (de) abd-ij
makelaar substantief (de) makelaar-dij
bloemist substantief (de) bloemist-erij
boer substantief (de) boer-derij
graaf substantief (het) graaf-schap
dekken werkwoord (het) dek-sel
Alle suffixen creëren de-woorden, behalve de suffixen -dom, -schap en -sel, die zaaknamen vormen met neutraal genus, dus het-woorden.
-er en -ator
Het suffix -er (met de allomorfen -der en -aar) en het suffix -ator vormen naast zaaknamen ook persoonsnamen (nomina agentis zoals werker, en nomina patientis zoals lijder) en abstracta. Hierbij zijn diverse betekeniscategorieën in het spel, zoals de volgende voorbeelden met -er illustreren:
betekenis substantief op -er
onpersoonlijk agens zoem-er
instrument wijz-er
object bijsluit-er
gebeurtenis treff-er
causatief gill-er
Woorden met de eerste drie betekenissen kunnen beschouwd worden als zaaknamen, die met de laatste twee als namen voor abstracta. Veel substantieven op -er zijn polyseem. Zo kan het woord zender een persoon aanduiden die zendt, maar ook een instantie die communicatie verzorgt, of een instrument, waarmee kan worden gecommuniceerd.
Zie Booij (1986). Van den Toorn (1997).
Ook substantieven op -er die niet van een werkwoord zijn afgeleid kunnen zaaknamen zijn, zoals dubbeldekker en tienponder.
Woorden op -ator kunnen zowel persoonsnamen als zaaknamen zijn. Voorbeelden van zaaknamen zijn condensator, transformator en vibrator.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taaladvies
    Dagenta
    Taalportaal
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links