8.6.6.1 Inleidende opmerkingen
Verder lezen
Gaan we uit van de volgende zin, die in de gegeven vorm minder gebruikelijk,
maar zeker mogelijk is:
1Tien boeken staan in die kast op
de bovenste plank.
In varianten van deze zin met dezelfde betekenis kunnen alle gebruikswijzen
van er voorkomen. Allereerst kan de zin op een meer
gebruikelijke wijze beginnen met presentatief er, waardoor het
onbepaalde onderwerp tien boeken verderop komt te staan:
2Er staan in
die kast tien boeken op de bovenste plank.
In een andere volgorde, met er na de persoonsvorm:
3Tien boeken staan
er in die kast op de bovenste
plank.
Verder kan er in verwijzende functie gebruikt worden ter
vervanging van in die kast (zie
4), de bovenste
plank (zie 5) en
boeken (zie 6):
4A: (Staat er iets in die kast?) B:
Tien boeken staan er op de bovenste
plank.
Dit er is locatief (al dan niet mede als presentatief te
interpreteren, al naargelang 4 aan
3 of aan
1 gerelateerd wordt).
5A: (Er staat zeker nooit iets op
de bovenste plank?) B: Tien boeken staan er in die
kast op.
Dit er is prepositioneel, namelijk een deel van het
voornaamwoordelijk bijwoord er (...) op (al dan
niet mede als presentatief te interpreteren: zie
4).
6A: (Zijn hier ook boeken?) B: Tien
staan er in die kast op de bovenste
plank.
Dit er is kwantitatief (al dan niet mede als presentatief te
interpreteren: zie 4).
Als de verschillende gebruikswijzen van er vrijelijk
gecombineerd konden worden in dezelfde zin, zou
7 mogelijk moeten zijn, wat niet
het geval is:
7Er
staan er tien er er (meestal)
op.uitgesloten
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |