De grammatisch verbindende voegwoorden dat en of leiden volledige bijzinnen in. Deze voegwoorden verschillen semantisch hierin van elkaar, dat de inhoud van een dat-zin als zeker, de inhoud van een of-zin met achter-pv als onzeker wordt voorgesteld. Vergelijk 1a en 1b:

Op grond van zinnen als 1a en 1b worden deze dat -zinnen wel 'afhankelijke mededeling' en de of-zinnen 'afhankelijke vraag' genoemd. Laatstgenoemde term is echter in zoverre minder adequaat dat een of-zin niet altijd een vraag hoeft te bevatten. Vergelijk ook de volgende (a) - en (b) -zinnen:

De hier bedoelde zinnen kunnen onderwerpszinnen, voorwerpszinnen en bijvoeglijke bijzinnen zijn. Enkele voorbeelden:

Bij nevenschikking met of van twee door of ingeleide bijzinnen wordt herhaling van of bij voorkeur vermeden door vervanging van het tweede voegwoord door dat. Voorbeelden:

In deze zinnen is het eerste of onderschikkend en het tweede nevenschikkend, terwijl dat een tweede onderschikkend of vervangt. Een andere mogelijkheid is twee of- zinnen nevengeschikt te verbinden met het formele dan wel: