Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.4.2.2.2.2 De achtervoegsels -erij, -arij en -derij
Met het suffix, of achtervoegsel, -erij (met klemtoon op de laatste lettergreep) kunnen namen voor gebeurtenissen gevormd worden op basis van een werkwoordstam. Het achtervoegsel heeft de vorm -erij, maar als het basiswoord op -el of -en (met een sjwa) eindigt, is de vorm -arij. Als de stam van het werkwoord op een r eindigt, treedt de allomorf -derij op:
1adraverij, knoeierij, (woorden)kramerij, kuiperij, pocherij, poetserij, (krom)praterij
bbedelarij, metselarij, rekenarij, twijfelarij
cbelazerderij, leuterderij, systematiseerderij, versierderij
Deze allomorfie vinden we ook bij het suffix -er dat de allomorfen -aar en -der kent in dezelfde fonologische contexten.
Veel afleidingen op -erij/-arij/-derij van werkwoorden zoals brouwerij en drukkerij zijn echter zaaknamen, namen voor locaties waar men beroepsmatig handelingen verricht.
Sommige van deze nominalisaties komen alleen voor als deel van een samenstelling. Dat geldt bijvoorbeeld voor substantieven als doenerij, houderij, makerij en zoekerij die voorkomen als deel van een woord:
Bron: Hüning (1999).
2interessantdoenerij, lolligdoenerij, stoerdoenerij, zieligdoenerij
varkenshouderij, veehouderij, voor-de-gekhouderij
ruziemakerij, stemmingmakerij, verzenmakerij, windmakerij
aandachtzoekerij, ruziezoekerij
In dit opzicht is er overeenkomst met nominalisatie met het suffix -ing. Immers, ook sommige substantieven op -ing, zoals geving, treden alleen op in gelede woorden.
De deverbale afleidingen op -erij hebben doorgaans een licht negatief evaluerende betekenis. Daarin komen ze overeen met de concurrerende afleidingen met het prefix ge-, zoals gepraat.
Zie Hüning (1992) over de concurrentie tussen ge- en -erij.
Zulke licht pejoratieve substantieven op -erij die een bepaald type gedrag benoemen kunnen ook worden afgeleid van substantieven zoals:
3draaikonterij, smeerlapperij, waaghalzerij
Literatuur
Hüning (1992, 1999)
Verder lezen
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taaladvies
    Dagenta
    Taalportaal
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links