5.9.3.2.viii Het gebruik van genoeg, voldoende,
zat
Verder lezen
1
De onbepaalde voornaamwoorden genoeg, voldoende
en zat kunnen niet-zelfstandig gebruikt worden bij meervoudige
telbare en enkelvoudige niet-telbare substantieven, alsook zelfstandig met
en zonder kwantitatief er. Ze kunnen naar personen en zaken
verwijzen (bij zelfstandig gebruik zonder kwantitatief er
alleen naar zaken). De voornaamwoorden genoeg en
voldoende duiden een voor een bepaald doel toereikend aantal
of toereikende hoeveelheid aan; zat, dat tot informeel
taalgebruik behoort, geeft soms aan dat dat aantal of die hoeveelheid
overschreden zijn.
2
Bij niet-zelfstandig gebruik kunnen deze voornaamwoorden als determinator
voorkomen, zat wordt bij voorkeur achter het kernwoord
geplaatst
(vergelijk
[14.4.4.2/1]). Voorbeelden:
3We hebben
drank zat.informeel
Bij ontkenning van een groep met genoeg en
voldoende is de vorm van de
negatie afhankelijk van de
plaatsing van deze voornaamwoorden: niet bij voorplaatsing,
geen bij achterplaatsing. Ontkenning van een groep met
zat is alleen mogelijk als de eerder uitgesproken
corresponderende bevestiging wordt ontkend. Vergelijk:
3
Bij zelfstandig gebruik wordt bij verwijzing naar telbare substantieven het
kwantitatieve er gebruikt; naar niet-telbare substantieven
wordt zonder kwantitatief er verwezen. Zonder er
kunnen genoeg en voldoende ook naar zaken in het
algemeen verwijzen (onbepaalde referent). Voorbeelden:
8We hoeven niet meer deelnemers
te hebben, we hebben er nu
voldoende.
9We hebben honderd manschappen
ingezet, dat moeten er toch
genoeg zijn.
10Wil je een paar wijnglazen van
me lenen? Ik heb er genoeg.
11Wil je nog
wijn? We hebben nog zat.informeel
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Behalve als onbepaald voornaamwoord kunnen
genoeg
,
voldoende
en
zat
(dat laatste dan in de betekenis 'dronken') ook als adjectief en/of als
bijwoord(zie 15.3.1.1, sectie 2a) verschijnen, bijv.:
iIk heb nu lang
genoeg gewacht.
iiDrie kratten bier bleek nog
niet voldoende.
iiiMet een
zatte kop moet je niet achter het stuur gaan
zitten.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |