Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
14.4.8 De determinator in een partitieve constructie
Verder lezen
Met behulp van een partitieve constructie kan men uitdrukken dat het over een deel van een geheel gaat. Een voorbeeld:
1één van de doosjes
De partitieve constructie in 1 geeft aan dat we het hebben over één doosje van alle doosjes die we beschouwen.
We onderscheiden twee partitieve constructies:
  1. de partitieve genitief;
    Deze partitieve constructie is archaïsch en wordt zelden gebruikt, bijv.:
    2één mijner tantesformeel
    Ze komt ook voor in vaste uitdrukkingen, bijv.:
    3een dezer dagen
  2. de constructie met het voorzetsel van;
    Deze constructie wordt doorgaans gebruikt in plaats van de partitieve genitief, bijv.:
    4aéén van mijn tantes
De opeenvolging van determinatorelementen in de partitieve constructie ziet er iets anders uit dan normaal (vergelijk [14.4.2]). Tussen de eerste en tweede positie staat in de partitieve constructie namelijk het voorzetsel van (en in sommige gevallen het voorzetsel uit (zie Opmerking 2).
In de partitieve genitief staat dat voorzetsel er niet, maar is het element in de tweede positie gemarkeerd door een genitiefuitgang. De kern van de naamwoordelijke constituent is hierbij een meervoudig substantief.
We geven tot slot van deze deelparagraaf in schema 14.8 een overzicht van verschillende determinatoren in een partitieve constructie.
schema 14.8: Voorbeelden van determinatorelementen in verschillende posities in een partitieve constructie.
determinator kern
1 vz. 2 3 4
één van mijn tantes
een mijner tantes
twee onzer kinderen
bijna zestig van de honderd mensen
vijftig van de bijna honderd mensen
drie van Karels boeken
een stuk of drie van Walter z'n tien adviezen
veel van die gekke voorbeelden
één van de velen
zeven van de tien
Opmerking
Verdieping
Opmerking
In de laatste twee voorbeelden in schema 14.8 zijn de telwoorden velen en tien zelfstandig gebruikt, dus als kern van de naamwoordelijke constituent.
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Soms kan in plaats van het voorzetsel van ook het voorzetsel uit gebruikt worden, bijv.:
i(Hij heeft slechts) zes uit tien (vragen goed beantwoord.)
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links