12.4.2.2.3.6 De achtervoegsels -ke (en varianten) en -ie
De achtervoegsels -ke (-eke, -ske) en -ie komen voor
in regionaal taalgebruik, zij het dat ze niet in dezelfde delen van het
taalgebied gebruikt worden. Het achtervoegsel -ke
komt vooral in het zuiden van Nederland en in België voor
(een pintske (bier),
een tafelke), alsmede in
Groningen, -ie met name in het westen van
Nederland. Het gebruik van de allomorfen van -ke is kenmerkend
voor tussentaal in België:
bloemeke, boekske,
penneke.
Taeldeman (2008: 32). Zie voor het regionaal gebruik van verkleinwoorden
Van der Sijs (red.) (2011: 198-201) en de Morfologische Atlas van Nederlandse
Dialecten .
De vormen op -ie kunnen altijd optreden wanneer aan -je in de uitspraak geen
t voorafgaat, dus
boekie naast
boekje,
harinkie naast
harinkje of
boompie naast
boompje, maar nooit naast
verkleinwoorden als haantje,
katje,
badje. Ze worden in
informele taal gebruikt, zoals
broekie, gympie,
jochie,
sjekkie ('van shag gedraaide
sigaret'), stekkie,
straatschoffie en
koppie koppie ‘heel slim’.
Het woord tikkie duidt een
betaalverzoek via de app van een bankrekening aan. In kindertaal worden de
verkleinwoorden pappie en
mammie gebruikt. We vinden
deze vorm ook in de woordgroep een
bakkie
doen ‘een kopje koffie drinken’. Verder wordt -ie ook gevonden in de Engelse leenwoorden
guppie, hippie en
selfie.
Het suffix -ie/-y wordt ook wel
gebruikt in eigennamen, zoals Freddy / Freddie en Willy /
Willie.
Voorbeelden van het gebruik van -ke (en varianten) zijn: vrouwke, manneke, bakske. In de standaardtaal is het gebruik van -ke beperkt tot meisjesnamen zoals Anneke, Maaike, Mieke, Tineke en affectief en literair taalgebruik, bijv.: een aardig meiske, een dapper manneke.
Verder lezen
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
3.0 | Geert Booij | juni 2022 | |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html; |