Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.4.2.2.2.3 De achtervoegsels -e, -(t)(e)nis, -sel, -st,-t, en -te
De achtervoegsels, of suffixen, -e, -(t)(e)nis, -sel, -st,-t, en -te zijn inheemse achtervoegsels waarmee substantieven gevormd kunnen worden op basis van werkwoorden (nominalisatie). Ze worden niet of nauwelijks productief gebruikt.
Verder lezen
Voorbeelden van gebruik
Tabel 1 toont voorbeelden van de nominalisaties van werkwoorden met de hierboven genoemde achtervoegsels:
Tabel 1. Nominalisaties met inheemse achtervoegsels
suffix basiswoord afgeleid substantief
-e bidden bed-e
geven gav-e
-nis hinderen hinder-nis
storen stoor-nis
-enis verdoemen verdoem-enis
begraven begraf-enis
-tenis bekennen beken-tenis
gebeuren gebeur-tenis
-sel dopen doop-sel
vormen vorm-sel
-st dienen dien-st
gunnen gun-st
-t klagen klach-t
telen teel-t
-te beloven belof-te
sterven sterf-te
Bij woorden met -e zoals bede en gave treedt klinkerverandering op. Ook bij woorden met het suffix -t kan klinkerverandering optreden; vergelijk jagen/jacht en klagen/klacht. Het suffix -sel komt voornamelijk voor in combinatie met overgankelijke werkwoorden, en duidt meestal het resultaat of het middel van de handeling aan, zoals in bouwsel respectievelijk witsel. Ook worden er abstracte nomina zoals verzinsel mee gevormd.
Afleidingen met name en gave
Van samenstellingen met en afleidingen van het werkwoord nemen kunnen behalve substantivische afleidingen op -ing ook substantieven op -e afgeleid worden met de vorm -name. Soms is zelfs alleen een vorm op -name gebruikelijk. Bovendien zijn vormingen op -ing en op -name niet altijd zonder meer door elkaar te gebruiken aangezien in een aantal gevallen betekenisverschil opgetreden is. Voorbeelden zijn:
1aanname/aanneming ('het aannemen') - in de betekenis 'veronderstelling' alleen aanname en in de betekenis 'het aannemen van werk (bijv. door een aannemer)' alleen aanneming
deelname/deelneming - in de betekenis van 'rouwbeklag' uitsluitend deelneming
opname/opneming - alleen opname in de betekenis '(het product van) het opnemen van beelden of geluid'. In een ziekenhuis kan zowel opname als opneming plaats vinden
Naast samenstellingen met en afleidingen van het werkwoord geven komt in substantivische afleidingen daarvan -gave voor, bijv. (prijs)opgave, overgave, teruggave, (tekst)uitgave, weergave, maar -geving in toegeving, vergeving. In samenstellende afleidingen treedt echter vrijwel steeds -geving op, bijv. in kennisgeving, vormgeving, wetgeving en zingeving.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links