Het werkwoordelijk deel omvat alle werkwoordelijke vormen van een enkelvoudige zin (vergelijk(20.1.2, sectie 1)) en bevat in ieder geval een koppelwerkwoord. Bestaat het werkwoordelijk deel uit meer dan één werkwoord, dan vervult het koppelwerkwoord syntactisch dezelfde functie als een zelfstandig werkwoord; de andere werkwoorden zijn dan hulpwerkwoorden (zie(2.2.2, sectie 2)).

Als koppelwerkwoorden kunnen fungeren:

Al deze werkwoorden komen ook als hulpwerkwoord en als zelfstandig werkwoord voor. Het koppelwerkwoord worden kan verschillende interpretatiemogelijkheden hebben afhankelijk van de context. Vergelijk:

Zin 1 kan bijvoorbeeld geuit worden in een situatie waarin iemand van gemeentewerken wijst op een noodzakelijke reparatie aan een weg. De betekenis van worden is hier te omschrijven als 'begint te zijn'. Zin 2 kan bijvoorbeeld voorkomen in een situatie waarin iemand die een groepje mensen voorlichting geeft over een stadsuitbreidingsplan, wijst op een tekening. De betekenis van worden is hier ongeveer 'zal zijn'.

De werkwoorden blijken, dunken, heten, lijken, schijnen en voorkomen kunnen in veel gevallen al dan niet met te zijn gecombineerd worden, meestal zonder betekenisverschil voor de zin. Vergelijk:

Alleen ten aanzien van 8 is betekenisverschil op te merken: 8a betekent 'Dit heb ik meer gezien', 8b wil zeggen 'Ik meen te constateren dat dit (bijv. bij mijn gehoor) bekend is'.)

Volgens de in dit boek gehanteerde definities zijn de werkwoorden in de (a)-zinnen koppelwerkwoord; in de (b)-zinnen is zijn het koppelwerkwoord en zijn de andere werkwoorden hulpwerkwoorden van modaliteit (vergelijk [18.5.2.3/i] en [18.5.4.5]).

Soms is het verschil tussen twee zinnen waarin een werkwoord als koppelwerkwoord respectievelijk in een andere functie voorkomt, alleen maar vast te stellen aan een verschillende intonatie, met daarmee gepaard gaand betekenisverschil. Zo is blijven in 9a koppelwerkwoord, in 9b zelfstandig werkwoord (zie de klemtoontekens):

Zin 9a betekent 'Jullie hoeven niet onrustig te worden', zin 9b betekent 'Jullie kunnen zonder bezwaar hier blijven'; de twee zinnen zouden in een bepaalde situatie na elkaar uitgesproken kunnen worden.

Behalve de tot nu toe genoemde koppelwerkwoorden bestaan er werkwoorden die meestal een andere betekenis en syntactische functie hebben, maar ook als equivalenten van de koppelwerkwoorden worden en zijn voorkomen.

Veel voorkomende equivalenten van worden zijn bijv.:

Als equivalenten van zijn kunnen genoemd worden:

Dergelijke equivalenten van koppelwerkwoorden kunnen, vooral in het geval van worden, meestal niet door het betrokken koppelwerkwoord en ook niet door een ander equivalent worden vervangen. Vergelijk met 10:

Het naamwoordelijk deel van het gezegde (in dit geval meestal een adjectief, soms een equivalent daarvan zoals in de war, over z'n toeren) kan vaak alleen in een bepaalde betekenis of in een bepaalde context met een equivalent van een koppelwerkwoord gecombineerd worden. In andere betekenissen of contexten is dan wel worden of zijn mogelijk. Zo betekent 'vrij komen' in 11 ' uit de gevangenis ontslagen worden'. In een zin als 19 is komen niet en worden wel mogelijk:

Vergelijk ook 16 met:

Maar:

Naamwoordelijke gezegdes met zo'n equivalent van een koppelwerkwoord zijn verder niet altijd duidelijk te onderscheiden van gezegdes met een zelfstandig werkwoord en een bepaling van gesteldheid (zie [20.9.1]).