21.3.4.2 Een naamwoordelijk deel van een gezegde op de eerste zinsplaats
Verder lezen
1
Vooropplaatsing van een naamwoordelijk deel kan een ander element als
informatief prominenter laten uitkomen. Vergelijk bijv.:
Zinnen zoals deze bevatten een soort dubbele tegenstelling (in dit geval
voor versus tegen en meerderheid
versus oppositie). Men zou de beide zinnen als louter
stilistisch bepaalde varianten van elkaar kunnen beschouwen. Toch kan men
het verschil ook zo interpreteren, dat met de volgorde van
1a en
1b respectievelijk de woorden
tegen en oppositie als informatief belangrijkste
deel van de (dubbele) tegenstelling voorgesteld worden.
Andere voorbeelden zijn:
2(In het tijdschrift wordt telkens
een nieuw aspect van het werk van de kunstenaar belicht.)
Nieuw |is| dit keer een overzicht van alle stromingen
die hem beïnvloed hebben.
3(Ziek? Stel je niet zo aan.)
Ziek |word| je daar helemáál niet
van.
4(Toegegeven, het was wel een
lastig karweitje, maar) doodmoe |was| ze nu óók weer
niet.
5(De
keuze van die romans berust op zuiver toeval.) Geen
toeval |is| het echter | | dat ons materiaal bestaat uit
duizend zinnen.
6(Vogels staan bij vrijwel iedere
natuurliefhebber en natuurbeschermer erg in de belangstelling. Dat komt
wellicht voort uit het feit, dat Nederland zo rijk aan vogels is. Dit valt
op aan iedereen die wel eens naar vogels kijkt.) Een
voorbeeld |zijn| de trékvogels, die ook dit najaar weer over
het land trekken naar zuidelijker streken.
2
In gevallen als de volgende heeft het element op de eerste zinsplaats een
sterk accent en is het juist informatief het belangrijkst:
7Báng |werd|
hij er altijd van | |, van dat geluid.
8Erg zíek
|kun| je daarvan |worden.| (Ik zou maar opletten als ik jou
was.)
9Stóm |is|
die jongen! (Ontzettend!)
10(Net wat je zegt.) Erg
vervélend |is| dat.
11Wárm |is|
het hier!
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |