De gemeenschappelijke elementen moeten identiek zijn naar vorm en betekenis.

Zo is verschil in vorm er de oorzaak van dat de combinatie:

onmogelijk is. De volledige vorm is immers:

Evenmin is in normaal taalgebruik mogelijk:

omdat het woorddeel -bus in beide leden niet dezelfde betekenis heeft, wat bijv. wel het geval is in:

Een samentrekking is alleen correct als het gemeenschappelijke element uiterst rechts (bij achterwaartse samentrekking) of uiterst links (bij voorwaartse samentrekking) staat.

Stellen we de leden voor door middel van lettercombinaties en het verbindingswoord door het symbool &, dan kunnen we de twee mogelijkheden als volgt weergeven:

Voor samentrekking op woordniveau moeten de elementen a, b en c in de structuren in [2] bij voorkeur een zelfstandige betekenis hebben.

Op grond van deze regel is samentrekking moeilijk en veelal uitgesloten wanneer voor- of achtervoegsels in het geding zijn. Combinaties als de onderstaande komen hoogstens voor als de spreker om verduidelijking vraagt of wil corrigeren:

Weglating van willekeurige lettergrepen of foneemgroepen is uitgesloten, hoewel men er toch soms gebruik van maakt om een komisch effect te bereiken: musi- en mondkus, bal- en vondelingen, pneu- en harmonie (alle uitgesloten in gewoon taalgebruik).

De mogelijkheden voor voorwaartse samentrekking zijn beperkt.

Toepassing van dit procédé leidt nogal vlug tot buitenissigheid. Voorbeelden van mogelijke samentrekkingen zijn:

Het natuurlijke accentpatroon van de woorden moet zo goed mogelijk bewaard blijven.

Bij samentrekking op woordniveau worden de niet-gemeenschappelijke elementen (meer of minder sterk) beklemtoond en wanneer die delen niet of moeilijk beklemtoond kunnen worden, dan resulteert de samentrekking in een onmogelijke of in elk geval geforceerde constructie. Een nevenschikking als gebruik of misbruik wordt dan ook bij voorkeur niet samengetrokken.

Het restant vereist altijd een parallel element.

Een constructie als brom- en fietsen is uitgesloten aangezien het 'restant' brom in het tweede lid geen parallel element heeft. De volledige vorm is immers bromfietsen en fietsen. Geschematiseerd wordt dat ab & b, terwijl voor samentrekking de structuur ab & cb of ab & ac vereist is (zie regel [2]).