Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.4.2.1.3 Versterking: de voorvoegsels aarts-, hyper-, mega-, super-, über- en ultra-
De voorvoegsels aarts-, hyper-, mega-, super-, über- en ultra- hebben een versterkende betekenis. Er worden substantieven mee afgeleid die uitdrukken dat een bepaalde inherente eigenschap van de zelfstandigheid in kwestie, of een daaraan toegeschreven eigenschap, in (heel) hoge mate aanwezig is. Aarts- en super- komen ook voor met een rangorde aanduidende betekenis.
Verder lezen
Aarts-
Aarts- wordt gecombineerd met persoonsnamen die de bezitter van een negatief gewaardeerde eigenschap aanduiden. De betekenis van de op die manier gevormde afleidingen kan omschreven worden met 'een verstokte, onverbeterlijke (+ substantief)', bijv.:
1aartsbedrieger, aartsintrigant, aartsleugenaar, aartsoptimist, aartsrivaal, aartsschurk
Met een gunstige betekenis komen voor: aartsliefhebber en aartsverzamelaar.
Hyper-, mega- en über-
Het betekeniselement 'overdrijving' is ook aanwezig bij de afleidingen met hyper-, mega- en über-:
2hyperconcentratie, hypercorrectie, hypercultuur, hyperkritiek, hypernervositeit
megaconcert, megadeal, megameevaller, megaorder, megaster
übermacho, übernerd, überoplichter, überpuber, überouder
Ultra-
Ultra- komt voor in enkele wetenschappelijke en technische termen, zoals ultracentrifuge, ultrafilter, ultramarathon en ultrastraling, maar ook in een woord als ultragroep, ‘groep zeer fanatieke voetbalsupporters’.
Super-
Voorbeelden met het versterkende super- zijn:
3superbenzine, superfort, supermacht, supermarkt, supermens, supertanker
Het productieve super- wordt in deze versterkende betekenis voornamelijk met niet-persoonsnamen verbonden.
Met de betekenis 'superbenzine' en 'supermarkt' komt super ook als zelfstandig substantief voor. In superwinst kan super- het betekeniselement overdrijving ('te grote winst') bevatten. Niet tot het type met versterkende betekenis behoort onder andere superdividend, waarin super- betekent 'boven (het bepaalde gaand); extra'.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links