Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.4.2.2.4 De vorming van persoonsnamen
Persoonsnamen kunnen op een aantal manieren worden gevormd door middel van suffigering. Naast substantivering van adjectieven door middel van het suffix -e, als in (de) goede worden de volgende inheemse suffixen gebruikt om persoonsnamen te vormen:
Tabel 1. Afleiding van persoonsnamen
suffix basiswoord afgeleid woord
-er ər lop(en) loper
-aar ar dien(en) dienaar
-der dər hur(en) huurder
-erd ərt vies viezerd
-aard ard grijs grijsaard
-erik ərɪk vies viezerik
-ling lɪŋ naar naarling
Van deze suffixen is het suffix -er (en de allomorfen -aar en -der), het meest gebruikt, en productief. Ze combineren zowel met werkwoorden (zoals in loper) als met substantieven (zoals in wetenschapper). Bovendien worden op die manier gevormde woorden ook gebruikt als inwonersnamen, zaaknamen en abstracta.
Naast inheemse suffixen zijn ook uitheemse suffixen betrokken bij de vorming van persoonsnamen, zoals de volgende woorden laten zien:
1Persoonsnamen met uitheemse suffixen
koloni-aal, advoc-aat, diamant-air, ordonn-ans, collect-ant, bibliothec-aris, cine-ast, gymnasi-ast, instig-ator, asc-eet, republik-ein, doc-ent, inspect-eur, therap-eut, paroch-iaan, polit-icus, Ajac-ied, antisem-iet, august-ijn, amanuens-is, lokett-ist, ordinar-ius, stukad-oor, don-or, dramat-urg, logic-us
Van deze suffixen kan het suffix -ator productief gebruikt worden bij werkwoorden met een stam op -eer, tenzij er al een andere persoonsnaam met een uitheems suffix en dezelfde betekenis bestaat. Het suffix -eer wordt dan vervangen. Naast inspecteur is bijvoorbeeld inspectator niet mogelijk.
Tabel 2. Persoonsnamen op -ator
werkwoord op –er(en) persoonsnaam
animeren animator
collaboreren collaborator
coördineren coördinator
koloniseren kolonisator
organiseren organisator
Persoonsnamen worden gebruikt om te verwijzen naar mensen in het algemeen, of specifiek naar mannelijke personen, met name als er een tegenhanger bestaat in de vorm van een specifiek vrouwelijke persoonsnaam die in dezelfde context gebruikt wordt. Zo is naast het substantief schrijver de specifiek vrouwelijke persoonsnaam schrijfster mogelijk waardoor schrijver een uitsluitend mannelijke interpretatie krijgt in een woordgroep als schrijvers en schrijfsters.
Verder lezen
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links