Behalve de ordening van elementen volgens het links-rechts-principe kan de taalgebruiker nog andere middelen aanwenden om aan te geven dat een of ander element voor hem informatief van groot belang is. Hij kan een beroep doen op bijzondere constructies. Hieronder behandelen we twee zulke mogelijkheden: gekloofde zinnen en pseudo-gekloofde zinnen.

Nemen we zin 1 als uitgangspunt en vergelijken we die met 2a t.e.m. 2d:

Bij een neutrale (dat wil zeggen niet-contrastieve) accentuering wordt in 1 een fles jenever (geven) als informatieve kern van de mededeling voorgesteld. Een andere mogelijkheid om min of meer (dus niet helemaal) hetzelfde weer te geven is een constructie zoals 2a. Op deze wijze kan nu ook het informatieve belang van elk ander zinsdeel op de voorgrond geplaatst worden (zie 2b en volgende).

Dergelijke constructies beginnen steeds met een gedeelte waarin het (voorlopig) onderwerp het voorkomt, samen met een vorm van zijn (al dan niet in combinatie met andere werkwoorden) en het zinsdeel dat de informatieve kern van de zin uitmaakt. Het tweede gedeelte bestaat uit een (beperkende) relatieve bijzin of een niet-relatieve dat-zin (zie hierover verder [20·2·2·2/ii]). De informatie in de bijzin wordt meestal als een bekend gegeven voorgesteld.

Deze constructies worden gekloofde zinnen genoemd. Ze komen vooral in de geschreven taal voor. Als deze zinnen gesproken worden, krijgen de elementen die als informatief belangrijk voorgesteld worden een zinsaccent. In de voorbeelden 2a -2d zijn ze gecursiveerd. Aan zin 2b kan bijvoorbeeld in een contrastieve context toegevoegd worden: ... en niet Tóm.

Andere voorbeelden van gekloofde zinnen zijn:

In het Nederlands wordt over het algemeen maar in beperkte mate gebruik gemaakt van zulke gekloofde zinnen. In de gesproken taal maakt men bij voorkeur gebruik van de mogelijkheid om met een nadruks- of contrastaccent in zinnen als 1 de informatieve kern aan te geven, bijv.:

In zulke zinnen wordt de strikte links-rechts-ordening zoals besproken in [21·1·2·1] niet toegepast.

Als een persoonlijk voornaamwoord als informatief belangrijkste element moet fungeren, zijn gekloofde zinnen met de woordvolgorde als hierboven niet mogelijk. Uitgesloten zijn bijv.:

Wel mogelijk is echter een constructie met de volgorde:

Deze volgorde kan natuurlijk ook voorkomen in gevallen als 2a en volgende, bijv.:

Een ander soort constructies waarmee het informatief belangrijkste element aangegeven kan worden, zijn de zogenaamde pseudo-gekloofde zinnen . Dit zijn samengestelde zinnen met als eerste zinsdeel een betrekkelijke bijzin met ingesloten antecedent wie/wat. Het zinsdeel dat de informatieve kern is, staat na een vorm van het werkwoord zijn. Enkele voorbeelden zijn: