26.7.1 Inleiding
Verder lezen
Het is enigszins willekeurig om de constructie die 'balansschikking'
genoemd wordt, tot de bijzondere vormen van nevenschikking te
rekenen. Een formeel argument is, dat de of-zin die erin
voorkomt, voor-pv heeft, zodat of als een nevenschikkend
voegwoord beschouwd kan worden. Daar staat echter tegenover dat het bij
balansschikking niet gaat om twee uitingen met een hoge graad van
zelfstandigheid, zoals bij nevenschikking, maar om één uiting. Anders dan
bij de onderschikking is die ene uiting dan weer niet een samengestelde zin,
waarin een bijzin de functie van bijwoordelijke bepaling in de hoofdzin
vervult. Van twee zinnen in balansschikking kan meestal zowel de voorzin
als de of-zin omschreven worden als een bepaling (in de vorm
van een bijzin of een constituent). Vergelijk:
Van de zinnen in balansschikking (kortweg: de balansschikking) in
1a is in
1b de voorzin in een bijzin
veranderd, in 1c de of
-zin; van 2a is in
2b de voorzin, in
2c de of-zin
omschreven met een constituent.
Verder heeft de balansschikking speciale betekenis- en vormkenmerken, die
in
[26.7.2]
en
[26.7.3] besproken worden.
In
[26.7.2] worden zes types onderscheiden. Van elk type wordt een
algemene betekenisomschrijving gegeven, gevolgd door een of meer
voorbeelden (na deze voorbeelden wordt ter verduidelijking telkens een zin
gegeven die dezelfde betekenis heeft als de balansschikking, maar daar
syntactisch van verschilt; daarbij is gestreefd naar een gevarieerde
parafrasering).
In
[26.7.3] worden de algemene vormkenmerken van de balansschikking
vermeld en enkele beperkingen op sommige
in
[26.7.2] onderscheiden types.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |