Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
26.7.1 Inleiding
Verder lezen
Het is enigszins willekeurig om de constructie die 'balansschikking' genoemd wordt, tot de bijzondere vormen van nevenschikking te rekenen. Een formeel argument is, dat de of-zin die erin voorkomt, voor-pv heeft, zodat of als een nevenschikkend voegwoord beschouwd kan worden. Daar staat echter tegenover dat het bij balansschikking niet gaat om twee uitingen met een hoge graad van zelfstandigheid, zoals bij nevenschikking, maar om één uiting. Anders dan bij de onderschikking is die ene uiting dan weer niet een samengestelde zin, waarin een bijzin de functie van bijwoordelijke bepaling in de hoofdzin vervult. Van twee zinnen in balansschikking kan meestal zowel de voorzin als de of-zin omschreven worden als een bepaling (in de vorm van een bijzin of een constituent). Vergelijk:
1aJe kunt tegenwoordig nergens meer komen of je hoort achtergrondmuziek.
bWaar je tegenwoordig ook komt(, ) hoor je/je hoort achtergrondmuziek.
cJe kunt tegenwoordig nergens meer komen waar je geen achtergrondmuziek hoort.
2aIk twijfel er niet aan of Gerard komt morgen.
bOngetwijfeld komt Gerard morgen.
cIk twijfel niet aan Gerards komst morgen.
Van de zinnen in balansschikking (kortweg: de balansschikking) in 1a is in 1b de voorzin in een bijzin veranderd, in 1c de of -zin; van 2a is in 2b de voorzin, in 2c de of-zin omschreven met een constituent.
Verder heeft de balansschikking speciale betekenis- en vormkenmerken, die in [26.7.2] en [26.7.3] besproken worden. In [26.7.2] worden zes types onderscheiden. Van elk type wordt een algemene betekenisomschrijving gegeven, gevolgd door een of meer voorbeelden (na deze voorbeelden wordt ter verduidelijking telkens een zin gegeven die dezelfde betekenis heeft als de balansschikking, maar daar syntactisch van verschilt; daarbij is gestreefd naar een gevarieerde parafrasering). In [26.7.3] worden de algemene vormkenmerken van de balansschikking vermeld en enkele beperkingen op sommige in [26.7.2] onderscheiden types.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links