1.4.5.4 De allomorfie van uitheemse suffixen
In uitheemse woorden treedt suffixallomorfie op in de vorm van een wisseling tussen voor- en
achterklinkers in uitheemse, aan het Frans ontleende suffixen, voor een volgend
uitheems suffix. In het woord
fundamenteel bijvoorbeeld staat
in de laatste lettergreep de voorklinker e. Maar in het daarvan afgeleide
woord fundamentalisme staat er in
plaats van een
e een
a in
de stam fundamental-. Deze wisseling tussen voor-
en achterklinkers, doet zich alleen voor in een aantal typen uitheemse woorden,
en is ontleend aan het Frans, de historische bron van dit type woorden.
Tabel 1.
-eel > -aal | eventu-eel | eventu-al-iteit |
fundament-eel | fundament-al-isme | |
mor-eel | mor-al-iteit, mor-al-isme | |
ration-eel | ration-al-iteit, ration-al-isme | |
-air > -aar | complement-air | complement-ar-iteit |
milit-air | milit-ar-isme, mili-ar-ist | |
popul-air | popul-ar-iteit | |
vulg-air | vulg-ar-isme | |
-eur > -oor | direct-eur | direct-or-aat |
inferi-eur | inferi-or-iteit | |
inspect-eur | inspect-or-aat | |
superi-eur | superi-or-iteit | |
-eus > -oos | curi-eus | curi-os-iteit |
monstru-eus | monstru-os-iteit | |
nerv-eus | nerv-os-iteit | |
religi-eus | religi-os-iteit |
Bij de overgang tussen -eel en -aal wordt de klinker niet alleen een achterklinker, maar ook
verlaagd. Dat komt doordat de directe tegenhanger van de
e de
o is,
maar die is gerond: de ongeronde tegenhanger is daarom de
a.
Verder lezen
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
3.0 | Geert Booij | juli 2020 | |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 1,../../data/archief/ans2/e-ans/01/body.html; |