Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.5.2.2.11.5 Het achtervoegsel -eus
Het achtervoegsel -eus treedt voornamelijk op in combinatie met uitheemse substantieven. De betekenis van zulke adjectieven is meestal ‘de eigenschappen hebbend van het in het basiswoord genoemde’. Voorbeelden zijn:
1ambitieus, complimenteus, flatteus, harmonieus, melodieus, mysterieus, pretentieus
Als het basiswoord eindigt op een sjwa, wordt die weggelaten, zoals in modieus, afgeleid van het substantief mode.
Soms heeft het substantivisch basiswoord een langere allomorf zoals in fraude / frauduleus, tumult / tumultueus en volume / volumineus. Een in dit opzicht bijzonder adjectief is kakkineus 'bekakt’, afgeleid van het inheemse basiswoord kak.
2De Vlaming voelt zich zelden bescheten genoeg om een zwembad in zijn tuin uit te graven, […] maar standaardtaal, neen, daar dankt hij voor: te kakkineus, niet passend bij zijn modeste afkomst.
Dimitri Verhulst, De Standaard 31.08.2012
Er zijn ook leenwoorden op -eus waarvoor het Nederlands geen corresponderend basiswoord heeft, zoals nerveus, scabreus en serieus.
Het suffix -eus heeft soms de allomorf -oos als het voor een ander uitheems suffix staat, zoals in genereus / generositeit en religieus / religiositeit. Bij nerveus wordt in het Corpus Hedendaags Nederlands nervositeit meer gebruikt dan nerveusiteit. De woorden genereusiteit en religieusiteit komen ook voor.
Verder lezen
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links