5.7.3.2 Het gebruik van wat voor (een)
Verder lezen
1
De woordcombinaties wat voor en wat voor een worden gebruikt om een classificering te vragen van de zelfstandigheid genoemd door het kernwoord. Met de vraag in
1 verzoekt de spreker de
toegesprokene aan te duiden tot welke soort het boek waar men het over
heeft, behoort:
1A: Wat voor
(een) boek is het? B: Het is een boek over logica./Het is een
van die boeken die verboden zijn.
De keuze tussen wat voor
en wat voor een is afhankelijk van de aard van
het kernwoord. De combinatie wat voor een wordt gebruikt
vóór enkelvoudige substantieven, behalve als het stofnamen of abstracta
zijn. De combinatie wat voor kan altijd gebruikt worden,
ook bij enkelvoudige substantieven. In informeel taalgebruik komt regionaal
(vooral in België, maar bijv. ook in Noord-Brabant) wat voor een ook vóór meervoudige substantieven en stofnamen voor.
Voorbeelden:
2Vader vroeg zich af wat
voor (een) jongen Henkie is.
3Wat voor (een)
weer zou het morgen zijn?
Wat voor wordt ook gebruikt als determinator bij de
onbepaalde voornaamwoorden iemand en iets en bij
zelfstandige adjectieven op -s, bijv.:
7Wat voor
iemand heb jij op het oog?
8Wat voor geks
is dat?
9Hij
stelde me de vraag wat voor leuks ik nu weer bedacht
had.
2
Constituenten met wat voor (een) als determinator kunnen
in bepaalde - niet in alle - gevallen gesplitst worden: wat
blijft dan op de eerste zinsplaats staan, terwijl de rest van de
constituent in het middenstuk van de zin geplaatst wordt. Zie voor
bijzonderheden over dit soort
splitsing
[21.3.5.3]. We volstaan hier met enkele voorbeelden; vergelijk:
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Een constructie die niet met bovengenoemde verward mag worden, is de
volgende (vergelijk met 12):
iWat heb
jij aan boeken gekocht?
De constituent aan boeken is een bijwoordelijke bepaling
die niet samen met wat één geheel vormt; onmogelijk is in
dit geval:
iiWat aan boeken
heb jij gekocht?uitgesloten
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |