25.1.1.2 Gewone of logische aaneenschakeling
Verder lezen
In een gewone of logische aaneenschakeling worden de verschillende
taalelementen die als leden fungeren, verbonden op grond van hun
inhoudelijke verwantschap. Voorbeelden (nevenschikkingen zijn gecursiveerd,
behalve als een voorbeeld in zijn geheel nevenschikking is, zoals
4; als daar aanleiding toe is,
kunnen ook andere woorden gecursiveerd zijn):
1De cineast had reeds bekendheid
verworven met grafisch werk en met enkele
dichtbundels.
2Hij werkt vlug en
effectief.
3De legende van Beatrijs is een
literair belangrijk en stichtend
verhaal.
4De
volwassenen hebben gepokerd en de kinderen hebben
gemiezemausd.
5Cultuur en een
wereldvreemde pompeusheid gaan er meestal
samen.
6Lucht
bestaat uit zuurstof, stikstof, wat koolzuur, edelgassen en
enkele sporen ozon.
De gewone aaneenschakelingen kan men dan nog indelen op grond van hun
collectief of distributief karakter
(zie
[24.4.1]). Distributief
zijn de nevenschikkingen in de zinnen
1 t/m
4,
collectief de nevenschikkingen in
de zinnen 5 en
6, alsook in de volgende zinnen:
7Frederik zit tussen Niek
en François.
8De vlag is geel en
rood.
9Jij en ik
vormen het ideale paar.
10Het was een strijd op
leven en dood.
Een groot aantal gewone aaneenschakelingen zijn gestereotypeerd (zie(24.3.2, sectie
5)). Sommige vaste verbindingen hebben zelfs hun betekenis van aaneenschakeling
verloren, doordat de betekenis van het geheel niet meer te herleiden is tot de betekenis van de
leden. Voorbeelden zijn:
af en
toe
nu en
dan
hier en
daar
een en ander
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |