In een groot aantal gevallen kan na een voorzetsel een enkelvoudig substantief zonder lidwoord voorkomen (zie bijvoorbeeld de (a) -zinnen hieronder). Een dergelijk substantief kan in het algemeen geen voor- of nabepaling krijgen, afgezien van gevallen waarin voorzetsel, bepaling en substantief een vaste verbinding vormen (bijv. per kerende post, met buitengewoon verlof). Vergelijk de volgende voorbeelden:

In de voorbeelden waarin het lidwoord achterwege blijft (zie 1a, 2a en 3a), gaat het niet om een concreet exemplaar van het soort dingen dat door het substantief wordt aangeduid, maar om het soort dingen in het algemeen. In de voorbeelden 1a en 2a gaat het dus niet om een welbepaalde trein of om een welbepaalde auto, maar om het vervoermiddel trein respectievelijk auto als zodanig. In 3a gaat het niet om een welbepaald plan, maar om het concept 'plan' als zodanig. Het gebruik van trein in 1a, auto in 2a en plan in 3a noemen we 'niet-referentieel'. In zulke gevallen kan er geen nabepaling toegevoegd worden die de referent nader specificeert (vergelijk 1b en 2b). Om dezelfde reden kan er ook geen voorbepaling in 3b staan: het gaat niet om een bepaald plan (bijv. een slim bedacht plan), maar om plan in het algemeen.

Voor de praktijk van het taalgebruik is het verschil tussen referentieel en niet-referentieel soms van weinig belang. Vergelijk:

Bij 4a kunnen we denken aan het verschijnsel 'ongeval' in het algemeen, bij 4b aan een concreet ongeval. Hoewel er uiteraard altijd gewaarschuwd wordt bij een concreet ongeval, komt in het taalgebruik vrijwel uitsluitend 4a voor: het is een vaste verbinding in formele taal. In de standaardtaal zijn de verhoudingen omgekeerd; vergelijk met 4a -4b:

In deze subparagraaf wordt niet verder getracht de afwezigheid van het lidwoord per gebruiksgeval te verklaren: we beschouwen de gevallen waarin het al dan niet voorkomt als idiomatisch.

We onderscheiden vijf groepen: [1] combinaties met de voorzetsels per, qua en te, [2] combinaties met het voorzetsel zonder, [3] combinaties met van en tot, [4] parallelconstructies, [5] plaatsaanduidende verbindingen en [6] andere verbindingen.

Gevallen als de bovenstaande, waarin de afwezigheid van het lidwoord veroorzaakt wordt door het voorzetsel, moeten onderscheiden worden van gevallen met een al dan niet telbaar gebruikt substantief waarbij het lidwoord kan ontbreken onafhankelijk van de aanwezigheid van een voorzetsel. Vergelijk 22 met 23 en 24 met 25: